NOVA
VULGATA
LIBER
I MACCABAEORUM
1
1 Et
factum est, postquam per cussit Alexander Philippi Mace do, qui prius
regnavit in Graecia, egressus de terra Cetthim, Darium regem Persarum et
Medorum,
2 constituit proelia multa et obtinuit munitiones et interfecit reges
terrae;
3 et pertransiit usque ad fines terrae et accepit spolia multitudinis
gentium, et siluit terra in conspectu eius, et exaltatum est et elevatum
est cor eius.
4 Et congregavit virtutem fortem nimis et obtinuit regiones gentium et
tyrannos, et facti sunt illi in tributum.
5 Et post haec decidit in lectum et cognovit quia moreretur;
6 et vocavit pueros suos nobiles, qui secum erant nutriti a iuventute,
et divisit illis regnum suum, cum adhuc viveret.
7 Et regnavit Alexander annis duodecim et mortuus est.
8 Et obtinuerunt pueri eius regnum, unusquisque in loco suo;
9 et imposuerunt omnes sibi diademata post mortem eius, et filii eorum
post eos annis multis. Et multiplicata sunt mala in terra.
10 Et exiit ex eis radix peccatrix, Antiochus Epiphanes filius Antiochi
regis, qui fuerat Romae obses, et regnavit in anno centesimo tricesimo
septimo regni Graecorum.
11 In diebus illis exierunt ex Israel filii iniqui et suaserunt multis
dicentes: Eamus et disponamus testamentum cum gentibus, quae circa
nos sunt, quia, ex quo recessimus ab eis, invenerunt nos multa mala .
12 Et bonus visus est sermo in oculis eorum;
13 et destinaverunt aliqui de populo et abierunt ad regem, et dedit
illis potestatem, ut facerent iustitias gentium.
14 Et aedificaverunt gymnasium in Hierosolymis secundum leges nationum;
15 et fecerunt sibi praeputia et recesserunt a testamento sancto et
iuncti sunt nationibus et venumdati sunt, ut facerent malum.
16 Et paratum est regnum in conspectu Antiochi, et coepit regnare in
terra Aegypti, ut regnaret super duo regna.
17 Et intravit in Aegyptum in multitudine gravi, in curribus et
elephantis et equitibus et navium multitudine;
18 et constituit bellum adversus Ptolemaeum regem Aegypti, et veritus
est Ptolemaeus a facie eius et fugit, et ceciderunt vulnerati multi.
19 Et comprehenderunt civitates munitas in terra Aegypti, et accepit
spolia terrae Aegypti.
20 Et reversus est Antiochus, postquam percussit Aegyptum in centesimo
et quadragesimo tertio anno, et ascendit ad Israel et ad Hierosolyma in
multitudine gravi
21 et intravit in sanctificationem cum superbia et accepit altare aureum
et candelabrum luminis et universa vasa eius
22 et mensam propositionis et libatoria et phialas et pateras aureas et
velum et coronas et ornamentum aureum, quod in facie templi erat; et
comminuit omnia.
23 Et accepit argentum et aurum et vasa concupiscibilia et accepit
thesauros occultos, quos invenit;
24 et, sublatis omnibus, abiit in terram suam et fecit caedem hominum et
locutus est superbia magna.
25 Et factus est planctus magnus in Israel et in omni loco eorum;
26 et ingemuerunt principes et seniores, virgines et iuvenes infirmati
sunt, et speciositas mulierum immutata est,
27 omnis maritus sumpsit lamentum, et, quae sedebat in toro maritali,
lugebat;
28 et commota est terra super habitantes in ea, et universa domus Iacob
induit confusionem.
29 Et post duos annos dierum misit rex principem tributorum in civitates
Iudae et venit Ierusalem cum turba magna;
30 et locutus est ad eos verba pacifica in dolo, et crediderunt ei. Et
irruit super civitatem repente et percussit eam plaga magna et perdidit
populum multum ex Israel.
31 Et accepit spolia civitatis et succendit eam igne et destruxit domos
eius et muros eius in circuitu;
32 et captivas duxerunt mulieres et natos et pecora possederunt.
33 Et aedificaverunt civitatem David muro magno et firmo et turribus
firmis; et facta est illis in arcem.
34 Et posuerunt illic gentem peccatricem, viros iniquos, et convaluerunt
in ea;
35 et posuerunt arma et escas et, congregatis spoliis Ierusalem,
reposuerunt illic; et facti sunt in laqueum magnum.
36 Et factum est hoc ad insidias sanctificationi et in diabolum malum in
Israel semper;
37 et effuderunt sanguinem innocentem per circuitum sanctificationis et
contaminaverunt sanctificationem.
38 Et fugerunt habitatores Ierusalem propter eos, et facta est habitatio
exterorum, et facta est extera semini suo; et nati eius reliquerunt eam.
39 Sanctificatio eius desolata est sicut solitudo, dies festi eius
conversi sunt in luctum, sabbata eius in opprobrium, honor eius in
nihilum.
40 Secundum gloriam eius multiplicata est ignominia eius, et sublimitas
eius conversa est in luctum.
41 Et scripsit rex Antiochus omni regno suo, ut essent universi populus
unus,
42 et relinqueret unusquisque legem suam. Et receperunt omnes gentes
secundum verbum regis Antiochi;
43 et multi ex Israel consenserunt cultui eius et sacrificaverunt idolis
et coinquinaverunt sabbatum.
44 Et misit rex libros per manus nuntiorum in Ierusalem et in civitates
Iudae, ut sequerentur leges gentium terrae,
45 et prohibere holocausta et sacrificia et placationes fieri in templo
Dei et contaminare sabbata et dies sollemnes
46 et polluere sancta et sanctos,
47 instruere aras et templa et idola et immolare porcina et pecora
communia
48 et relinquere filios suos incircumcisos et polluere animas eorum in
omni immundo et abominatione,
49 ita ut obliviscerentur legem et immutarent omnes iustificationes;
50 et, quicumque non fecerit secundum verbum regis Antiochi, morietur.
51 Secundum omnia verba haec scripsit omni regno suo et praeposuit
consideratores super omnem populum et mandavit civitatibus Iudae
immolare per civitatem et civitatem.
52 Et congregati sunt multi de populo ad eos, omnes, qui dereliquerant
legem Domini, et fecerunt mala in terra;
53 et posuerunt Israel in abditis et in absconditis fugitivorum locis.
54 Die quinta decima mensis Casleu, quinto et quadragesimo et centesimo
anno, aedificavit abominationem desolationis super altare; et per
civitates Iudae in circuitu aedificaverunt aras
55 et ante ianuas domorum et in plateis sacrificabant.
56 Et libros legis, quos invenerunt, combusserunt igne scindentes eos;
57 et ubicumque inveniebatur apud aliquem liber testamenti, et si quis
consentiebat legi, constitutio regis interficiebat eum.
58 In virtute sua faciebant haec Israeli, omnibus, qui inveniebantur in
omni mense et mense in civitatibus.
59 Et quinta et vicesima die mensis sacrificabant super aram, quae erat
super altare;
60 et mulieres, quae circumciderant filios suos, interficiebant secundum
iussum
61 — et suspendebant infantes a cervicibus eorum — et domos eorum et
eos, qui circumciderant illos.
62 Et multi in Israel obtinuerunt et confortati sunt apud se, ut non
manducarent immunda,
63 et elegerunt mori, ut non polluerentur escis et non profanarent
testamentum sanctum, et moriebantur.
64 Et facta est ira magna super Israel valde.
2
1 In
diebus illis surrexit Mattha thias filius Ioannis filii Simeonis
sacerdos ex filiis Ioarib ab Ierusalem et consedit in Modin.
2 Et habebat filios quinque: Ioannem, qui cognominabatur Gaddis,
3 et Simonem, qui vocabatur Thasi,
4 et Iudam, qui vocabatur Maccabaeus,
5 et Eleazarum, qui vocabatur Abaran, et Ionathan, qui vocabatur Apphus.
6 Et vidit blasphemias, quae fiebant in Iuda et in Ierusalem,
7 et dixit: Vae mihi! Ut quid natus sum videre contritionem populi
mei et contritionem civitatis sanctae? Et sederunt illic, cum daretur ea
in manibus inimicorum, sanctificatio in manu extraneorum.
8 Factum est templum eius sicut homo ignobilis,
9 vasa gloriae eius captiva abducta sunt, trucidati sunt parvuli eius in
plateis eius, iuvenes eius in gladio inimicorum.
10 Quae gens non hereditavit regnum eius et non obtinuit spolia eius?
11 Omnis ornatus eius ablatus est; quae erat libera, facta est ancilla.
12 Et ecce sancta nostra et pulchritudo nostra et gloria nostra desolata
est, et polluerunt ea gentes.
13 Ut quid nobis adhuc vita? .
14 Et scidit vestimenta sua Matthathias et filii eius et operuerunt se
ciliciis et planxerunt valde.
15 Et venerunt, qui ex rege compellebant discessionem, in civitatem
Modin, ut sacrificarent.
16 Et multi de Israel accesserunt ad eos, et Matthathias et filii eius
congregati sunt.
17 Et responderunt, qui missi erant a rege, et dixerunt Matthathiae:
Princeps et nobilis et magnus es in hac civitate et confirmatus filiis
et fratribus.
18 Nunc accede primus et fac iussum regis, sicut fecerunt omnes gentes
et viri Iudae et qui remanserunt in Ierusalem, et eris tu et filii tui
inter amicos regis et tu et filii tui glorificabimini et argento et auro
et muneribus multis .
19 Et respondit Matthathias et dixit magna voce: Etsi omnes gentes,
quae in domo regni sunt, regi oboediunt, ut discedat unusquisque ab
officio patrum suorum, et consentiunt mandatis eius,
20 et ego et filii mei et fratres mei ibimus in testamento patrum
nostrorum.
21 Propitius sit nobis Dominus, ne derelinquamus legem et
iustificationes.
22 Non audiemus verba regis, ut praetereamus officium nostrum dextra vel
sinistra .
23 Et, ut cessavit loqui verba haec, accessit quidam Iudaeus in omnium
oculis sacrificare super aram in Modin secundum iussum regis.
24 Et vidit Matthathias et zelatus est, et contremuerunt renes eius; et
attulit iram secundum iudicium et insiliens trucidavit eum super aram.
25 Et virum regis, qui cogebat immolare, occidit in ipso tempore et aram
destruxit;
26 et zelatus est legem, sicut fecit Phinees Zambri filio Salom.
27 Et exclamavit Matthathias voce magna in civitate dicens: Omnis,
qui zelum habet legis statuens testamentum, exeat post me .
28 Et fugit ipse et filii eius in montes, et reliquerunt quaecumque
habebant in civitate.
29 Tunc descenderunt multi quaerentes iustitiam et iudicium in desertum,
ut sederent ibi,
30 ipsi et filii eorum et mulieres eorum et pecora eorum, quoniam
induraverant super eos mala.
31 Et renuntiatum est viris regis et exercitui, qui erat in Ierusalem
civitate David, quoniam descenderunt viri quidam, qui dissipaverant
mandatum regis, in loca occulta in deserto.
32 Et cucurrerunt post illos multi, et deprehendentes eos applicaverunt
contra eos et constituerunt adversus eos proelium in die sabbatorum
33 et dixerunt ad eos: Usque hoc nunc! Exite et facite secundum
verbum regis et vivetis .
34 Et dixerunt: Non exibimus neque faciemus verbum regis, ut
polluamus diem sabbatorum .
35 Et concitaverunt adversus eos proelium.
36 Et non responderunt eis nec lapidem miserunt in eos nec oppilaverunt
loca occulta
37 dicentes: Moriamur omnes in simplicitate nostra, et testes erunt
super nos caelum et terra quod iniuste perditis nos .
38 Et insurrexerunt in eos in bello sabbatis; et mortui sunt ipsi et
uxores eorum et filii eorum et pecora eorum usque ad mille animas
hominum.
39 Et cognovit Matthathias et amici eius et luctum habuerunt super eos
valde;
40 et dixit vir proximo suo: Si omnes fecerimus, sicut fratres
nostri fecerunt, et non pugnaverimus adversus gentes pro animabus
nostris et iustificationibus nostris, nunc citius disperdent nos a terra
.
41 Et cogitaverunt in die illa dicentes: Omnis homo, quicumque
venerit ad nos in bello die sabbatorum, pugnemus adversus eum et non
moriemur omnes, sicut mortui sunt fratres nostri in occultis .
42 Tunc congregata est ad eos synagoga Asidaeorum fortis viribus ex
Israel, omnis voluntarius in lege;
43 et omnes, qui fugiebant a malis, additi sunt ad eos et facti sunt
illis ad firmamentum.
44 Et constituerunt exercitum et percusserunt peccatores in ira sua et
viros iniquos in indignatione sua; et ceteri fugerunt ad nationes, ut se
liberarent.
45 Et circuivit Matthathias et amici eius, et destruxerunt aras;
46 et circumciderunt pueros incircumcisos, quotquot invenerunt in
finibus Israel, in fortitudine.
47 Et persecuti sunt filios superbiae, et prosperatum est opus in manu
eorum;
48 et obtinuerunt legem de manu gentium et de manu regum et non dederunt
cornu peccatori.
49 Et appropinquaverunt dies Matthathiae moriendi, et dixit filiis suis:
Nunc confirmata est superbia et castigatio et tempus eversionis et
ira indignationis.
50 Nunc, o filii, aemulatores estote legis; et date animas vestras pro
testamento patrum vestrorum.
51 Et mementote operum patrum, quae fecerunt in generationibus suis, et
accipietis gloriam magnam et nomen aeternum.
52 Abraham, nonne in tentatione inventus est fidelis, et reputatum est
ei ad iustitiam?
53 Ioseph in tempore angustiae suae custodivit mandatum et factus est
dominus Aegypti.
54 Phinees pater noster zelando zelum Dei accepit testamentum sacerdotii
aeterni.
55 Iosue, dum implet verbum, factus est iudex in Israel.
56 Chaleb, dum testificatur in ecclesia, accepit hereditatem.
57 David in sua misericordia consecutus est sedem regni in saecula.
58 Elias, dum zelat zelum legis, receptus est in caelum.
59 Ananias et Azarias et Misael credentes liberati sunt de flamma.
60 Daniel in sua simplicitate liberatus est de ore leonum.
61 Et ita cogitate per generationem et generationem, quia omnes, qui
sperant in eum, non infirmabuntur.
62 Et a verbis viri peccatoris ne timueritis, quia gloria eius in
stercora et in vermes;
63 hodie extolletur et cras non invenietur, quia conversus est in
pulverem suam, et cogitatio eius peribit.
64 Filii, confortamini et viriliter agite in lege, quia in ipsa gloriosi
eritis.
65 Et ecce Simon frater vester, scio quod vir consilii est: ipsum audite
semper; ipse erit vobis pater.
66 Et Iudas Maccabaeus fortis viribus a iuventute sua erit vobis
princeps militiae; et ipse pugnabit bellum populi.
67 Et adducetis ad vos omnes factores legis et vindicate vindictam
populi vestri;
68 retribuite retributionem gentibus et intendite in praeceptum legis
.
69 Et benedixit eos et appositus est ad patres suos.
70 Et defunctus est anno centesimo et quadragesimo sexto; et sepultus
est in sepulcris patrum suorum in Modin, et planxerunt eum omnis Israel
planctu magno.
3
1 Et
surrexit Iudas, qui vocaba tur Maccabaeus, filius eius pro eo.
2 Et adiuvabant eum omnes fratres eius et universi, qui se coniunxerant
patri eius; et proeliabantur proelium Israel cum laetitia.
3 Et dilatavit gloriam populo suo et induit se loricam sicut gigas et
succinxit se arma bellica sua et proelia constituit protegens castra
gladio.
4 Similis factus est leoni in operibus suis et sicut catulus leonis
rugiens in venationem;
5 et persecutus est iniquos perscrutans et eos, qui conturbabant populum
suum, succendit.
6 Et subducti sunt iniqui prae timore eius, et omnes operarii
iniquitatis conturbati sunt; et prosperata est salus in manu eius.
7 Et exacerbabat reges multos; et laetificabat Iacob in operibus suis,
et in saeculum memoria eius in benedictionem.
8 Et perambulavit in civitatibus Iudae et disperdidit impios ex ea et
avertit iram ab Israel;
9 et nominatus est usque ad ultimum terrae et congregavit pereuntes.
10 Et congregavit Apollonius gentes et a Samaria virtutem magnam ad
bellandum contra Israel.
11 Et cognovit Iudas et exiit obviam illi; et percussit eum et occidit,
et ceciderunt vulnerati multi, et reliqui fugerunt.
12 Et acceperunt spolia eorum, et gladium Apollonii accepit Iudas; et
erat pugnans in eo omnibus diebus.
13 Et audivit Seron, princeps exercitus Syriae, quod congregavit Iudas
congregationem et convocationem fidelium secum et egredientium in
proelium,
14 et ait: Faciam mihi nomen et glorificabor in regno et debellabo
Iudam et eos, qui cum ipso sunt, qui spernunt verbum regis .
15 Et accessit, et ascendit cum eo exercitus impiorum fortis auxiliari
ei, ut faceret vindictam in filios Israel.
16 Et appropinquavit usque ad ascensum Bethoron, et exivit Iudas obviam
illi cum paucis.
17 Ut autem viderunt exercitum venientem sibi obviam dixerunt Iudae:
Quomodo poterimus pauci pugnare contra multitudinem tantam, fortem, et
nos fatigati sumus ieiunio hodie? .
18 Et ait Iudas: Facile est concludi multos in manibus paucorum; et
non est differentia in conspectu caeli liberare in multis aut in paucis,
19 quoniam non in multitudine exercitus victoria belli, sed de caelo
fortitudo est.
20 Ipsi veniunt ad nos in multitudine contumeliae et iniquitatis, ut
disperdant nos et uxores nostras et filios nostros et ut spolient nos;
21 nos vero pugnamus pro animabus nostris et pro legitimis nostris,
22 et ipse Dominus conteret eos ante faciem nostram; vos autem ne
timueritis eos .
23 Ut cessavit autem loqui, insiluit in eos subito; et contritus est
Seron et exercitus eius in conspectu ipsius.
24 Et persequebantur eum in descensu Bethoron usque ad campum, et
ceciderunt ex eis octingenti viri; reliqui autem fugerunt in terram
Philisthim.
25 Et coepit timor Iudae ac fratrum eius, et formido cecidit super
gentes in circuitu eorum;
26 et pervenit ad regem nomen eius, et de proeliis Iudae narrabant omnes
gentes.
27 Ut audivit autem Antiochus sermones istos, iratus est animo; et misit
et congregavit exercitum universi regni sui, castra fortia valde.
28 Et aperuit aerarium suum et dedit stipendia exercitui in annum et
mandavit illis, ut essent parati ad omnia.
29 Et vidit quod defecit pecunia de thesauris suis, et tributa regionis
modica propter dissensionem et plagam, quam fecit in terra, ut tolleret
legitima, quae erant a primis diebus;
30 et timuit, ne non haberet ut semel et bis in sumptus et donaria, quae
dederat antea larga manu, et abundaverat super reges, qui ante eum
fuerant.
31 Et consternatus erat animo valde et cogitavit ire in Persidem et
accipere tributa regionum et congregare argentum multum.
32 Et reliquit Lysiam hominem nobilem de genere regali super negotia
regia a flumine Euphrate usque ad fines Aegypti
33 et ut nutriret Antiochum filium suum, donec rediret.
34 Et tradidit ei dimidium exercitum et elephantos et mandavit ei de
omnibus, quae volebat, et de inhabitantibus Iudaeam et Ierusalem,
35 ut mitteret ad eos exercitum ad conterendam et exstirpandam virtutem
Israel et reliquias Ierusalem et auferendam memoriam eorum de loco,
36 et ut constitueret habitatores filios alienigenas in omnibus finibus
eorum et sorte distribueret terram eorum.
37 Et rex assumpsit dimidium exercitum residuum et exivit ab Antiochia
de civitate regni sui anno centesimo et quadragesimo septimo et
transfretavit Euphratem flumen et perambulabat superiores regiones.
38 Et elegit Lysias Ptolemaeum filium Dorymeni et Nicanorem et Gorgiam
viros potentes ex amicis regis
39 et misit cum eis quadraginta milia virorum et septem milia equitum,
ut venirent in terram Iudae et disperderent eam secundum verbum regis.
40 Et processerunt cum universa virtute sua; et venerunt et
applicaverunt prope Emmaus in terra campestri.
41 Et audierunt mercatores regionis nomen eorum et acceperunt argentum
et aurum multum valde et compedes et venerunt in castra, ut acciperent
filios Israel in servos, et additi sunt ad eos exercitus Syriae et
terrae alienigenarum.
42 Et vidit Iudas et fratres eius quia multiplicata sunt mala, et
exercitus applicabant ad fines eorum, et cognoverunt verba regis, quae
mandavit facere populo in interitum et consummationem.
43 Et dixerunt unusquisque ad proximum suum: Erigamus deiectionem
populi nostri et pugnemus pro populo nostro et sanctis nostris .
44 Et congregatus est conventus, ut essent parati in proelium et ut
orarent et peterent misericordiam et miserationes.
45 Et Ierusalem non habitabatur sicut desertum; non erat qui
ingrederetur et egrederetur de natis eius, et sanctum conculcabatur, et
filii alienigenarum erant in arce; ibi erat habitatio gentibus. Et
ablata est voluptas a Iacob, et defecit tibia et cithara.
46 Et congregati sunt et venerunt in Maspha contra Ierusalem, quia in
Maspha erat antea locus orationis Israeli;
47 et ieiunaverunt illa die et induerunt se ciliciis et cinerem
imposuerunt capiti suo et disciderunt vestimenta sua
48 et expanderunt librum Legis, de quibus scrutabantur gentes
similitudines simulacrorum suorum;
49 et attulerunt ornamenta sacerdotalia et primitias et decimas et
suscitaverunt nazaraeos, qui impleverunt dies,
50 et clamaverunt voce in caelum dicentes: Quid faciemus istis et
quo eos ducemus?
51 Et sancta tua conculcata sunt et contaminata, et sacerdotes tui in
luctu et humiliatione;
52 et ecce nationes convenerunt adversum nos, ut nos disperdant: tu
scis, quae cogitant in nos.
53 Quomodo poterimus subsistere ante faciem eorum, nisi tu adiuves
nos?.
54 Et tubis bucinaverunt et clamaverunt voce magna.
55 Et post haec constituit Iudas duces populi, tribunos et centuriones
et pentacontarchos et decuriones
56 et dixit his, qui aedificabant domos et sponsabant uxores et
plantabant vineas, et formidolosis, ut redirent unusquisque in domum
suam secundum legem.
57 Et moverunt castra et collocaverunt ad austrum Emmaum.
58 Et ait Iudas: Accingimini et estote filii potentes et estote
parati in mane, ut pugnetis adversus nationes has, quae convenerunt
adversus nos disperdere nos et sancta nostra;
59 quoniam melius est nos mori in bello quam respicere mala gentis
nostrae et sanctorum.
60 Sicut autem fuerit voluntas in caelo, sic faciet .
4
1 Et
assumpsit Gorgias quinque milia virorum et mille equites electos, et
moverunt castra nocte,
2 ut applicarent ad castra Iudaeorum et percuterent eos subito; et, qui
erant ex arce, erant illis duces.
3 Et audivit Iudas et surrexit ipse et potentes percutere exercitum
regis, qui erat in Emmaus,
4 dum adhuc dispersus esset exercitus a castris.
5 Et venit Gorgias in castra Iudae noctu et neminem invenit; et
quaerebat eos in montibus, quoniam dixit: Fugiunt hi a nobis .
6 Et simul ut dies factus est, apparuit Iudas in campo cum tribus
milibus virorum, tantum quod tegumenta et gladios non habebant ut
volebant.
7 Et viderunt castra gentium valida et loricatos et equitatus in
circuitu eorum, et hi docti ad proelium.
8 Et ait Iudas viris, qui secum erant: Ne timueritis multitudinem
eorum et impetum eorum ne formidetis;
9 mementote qualiter salvi facti sunt patres nostri in mari Rubro, cum
sequeretur eos pharao cum exercitu.
10 Et nunc clamemus in caelum, si miserebitur nostri et memor erit
testamenti patrum nostrorum et conteret exercitum istum ante faciem
nostram hodie;
11 et scient omnes gentes quia est, qui redimat et liberet Israel .
12 Et levaverunt alienigenae oculos suos et viderunt eos venientes ex
adverso
13 et exierunt de castris in proelium. Et tuba cecinerunt hi, qui erant
cum Iuda,
14 et commiserunt bellum; et contritae sunt gentes et fugerunt in
campum.
15 Novissimi autem omnes ceciderunt in gladio, et persecuti sunt eos
usque Gazeron et usque in campos Idumaeae et Azoti et Iamniae; et
ceciderunt ex illis usque ad tria milia virorum.
16 Et reversus est Iudas et exercitus eius a persecutione eorum;
17 dixitque ad populum: Non concupiscatis spolia, quia bellum contra
nos est,
18 et Gorgias et exercitus eius prope nos in monte, sed state nunc
contra inimicos nostros et expugnate eos et post haec accipite spolia
confidenter .
19 Et, adhuc loquente Iuda haec, apparuit pars quaedam prospiciens de
monte.
20 Et vidit quod in fugam conversi sunt sui, et succenderunt castra;
fumus enim, qui videbatur, declarabat, quod factum est.
21 Quibus illi conspectis, timuerunt valde; aspicientes vero et Iudae
exercitum in campo paratum ad proelium
22 fugerunt omnes in terram alienigenarum.
23 Et Iudas reversus est ad spolia castrorum; et acceperunt aurum multum
et argentum et hyacinthum et purpuram marinam et opes magnas.
24 Et conversi hymnum canebant et benedicebant in caelum: Quoniam
bonum, quoniam in saeculum misericordia eius .
25 Et facta est salus magna in Israel in die illa.
26 Quicumque autem alienigenarum evaserunt, venerunt et nuntiaverunt
Lysiae universa, quae acciderant;
27 quibus ille auditis, consternatus est et animo deficiebat, quod non,
qualia voluit, talia contigerant in Israel, et, qualia mandaverat ei
rex, evenerant.
28 Et sequenti anno congregavit virorum electorum sexaginta milia et
equitum quinque milia, ut debellaret eos.
29 Et venerunt in Idumaeam et castra posuerunt in Bethsuris; et occurrit
illis Iudas cum decem milibus viris.
30 Et vidit exercitum fortem et oravit et dixit: Benedictus es,
Salvator Israel, qui contrivisti impetum potentis in manu servi tui
David et tradidisti castra alienigenarum in manu Ionathae filii Saul et
armigeri eius.
31 Conclude exercitum istum in manu populi tui Israel, et confundantur
in exercitu suo et equitibus suis.
32 Da illis formidinem et tabefac audaciam virtutis eorum, et
commoveantur contritione sua;
33 deice illos gladio diligentium te, et collaudent te omnes, qui
noverunt nomen tuum, in hymnis .
34 Et commiserunt invicem proelium, et ceciderunt de exercitu Lysiae
quinque milia virorum et prociderunt ex adverso eorum.
35 Videns autem Lysias factam eversionem exercitus sui, Iudae vero
audaciam et quemadmodum parati sunt aut vivere aut mori fortiter, abiit
Antiochiam et colligebat externos, ut multo numero rursus venirent in
Iudaeam.
36 Dixit autem Iudas et fratres eius: Ecce contriti sunt inimici
nostri; ascendamus mundare sancta et renovare .
37 Et congregatus est omnis exercitus, et ascenderunt in montem Sion.
38 Et viderunt sanctificationem desertam et altare profanatum et portas
exustas et in atriis virgulta nata, sicut in saltu vel in uno ex
montibus, et pastophoria diruta.
39 Et sciderunt vestimenta sua et planxerunt planctu magno et
imposuerunt cinerem
40 et ceciderunt in faciem super terram et exclamaverunt tubis signorum
et clamaverunt in caelum.
41 Tunc ordinavit Iudas viros, ut pugnarent adversus eos, qui erant in
arce, donec mundaret sancta.
42 Et elegit sacerdotes sine macula voluntatem habentes in lege;
43 et mundaverunt sancta et tulerunt lapides contaminationis in locum
immundum.
44 Et cogitaverunt de altari holocaustorum, quod profanatum erat, quid
de eo facerent.
45 Et incidit illis consilium bonum, ut destruerent illud, ne umquam
illis esset in opprobrium, quia contaminaverunt illud gentes; et
demoliti sunt altare
46 et reposuerunt lapides in monte domus in loco apto, quoadusque
veniret propheta, ut responderet de eis.
47 Et acceperunt lapides integros secundum legem et aedificaverunt
altare novum secundum illud, quod fuit prius.
48 Et aedificaverunt sancta et, quae intra domum erant, et atria
sanctificaverunt.
49 Et fecerunt vasa sancta nova et intulerunt candelabrum et altare
incensorum et mensam in templum.
50 Et incenderunt super altare et accenderunt lucernas, quae super
candelabrum erant et lucebant in templo,
51 et posuerunt super mensam panes et appenderunt vela et consummaverunt
omnia opera, quae fecerant.
52 Et ante lucem surrexerunt quinta et vicesima die mensis noni — hic
est mensis Casleu — centesimi quadragesimi octavi anni
53 et obtulerunt sacrificium secundum legem super altare holocaustorum
novum, quod fecerunt;
54 secundum tempus et secundum diem, in qua contaminaverunt illud
gentes, in ipsa renovatum est in canticis et citharis et cinyris et
cymbalis.
55 Et cecidit omnis populus in faciem, et adoraverunt et benedixerunt in
caelum eum, qui prosperavit eis;
56 et fecerunt dedicationem altaris diebus octo et obtulerunt holocausta
cum laetitia et sacrificaverunt sacrificium salutaris et laudis
57 et ornaverunt faciem templi coronis aureis et scutulis et
dedicaverunt portas et pastophoria et imposuerunt eis ianuas.
58 Et facta est laetitia in populo magna valde, et aversum est
opprobrium gentium.
59 Et statuit Iudas et fratres eius et universa ecclesia Israel, ut
agantur dies dedicationis altaris in temporibus suis ab anno in annum
per dies octo, a quinta et vicesima die mensis Casleu, cum laetitia et
gaudio.
60 Et aedificaverunt in tempore illo montem Sion per circuitum muros
altos et turres firmas, ne quando venirent gentes et conculcarent ea,
sicut antea fecerunt.
61 Et collocavit illic exercitum, ut servarent eum, et munivit eum ad
custodiendam Bethsuram, ut haberet populus munitionem contra faciem
Idumaeae.
5
1 Et
factum est, ut audierunt gen tes in circuitu quia aedificatum est
altare, et dedicatum est sanctuarium sicut prius, iratae sunt valde
2 et cogitabant tollere genus Iacob, qui erant inter eos, et coeperunt
occidere in populo et persequi.
3 Et bellabat Iudas adversus filios Esau in Idumaea, in Acrabattane,
quia circumsedebant Israel; et percussit eos plaga magna, compressit eos
et cepit spolia eorum.
4 Et recordatus est malitiam filiorum Bean, qui erant populo in laqueum
et in scandalum insidiantes eis in viis.
5 Et conclusi sunt ab eo in turribus, et applicuit ad eos et
anathematizavit eos et incendit turres eius igne cum omnibus, qui intus
erant.
6 Et transivit ad filios Ammon et invenit manum fortem et populum
copiosum et Timotheum ducem ipsorum.
7 Et commisit cum eis proelia multa, et contriti sunt in conspectu eius,
et percussit eos.
8 Et cepit Iazer et filias eius et reversus est in Iudaeam.
9 Et congregatae sunt gentes, quae sunt in Galaad, adversus Israel, qui
erant in finibus eorum, ut tollerent eos; et fugerunt in Datheman
munitionem
10 et miserunt litteras ad Iudam et fratres eius dicentes:
Congregatae sunt adversum nos gentes per circuitum, ut nos auferant,
11 et parant venire et occupare munitionem, in quam confugimus, et
Timotheus est dux exercitus eorum.
12 Nunc ergo veni et eripe nos de manibus eorum, quia cecidit multitudo
de nobis,
13 et omnes fratres nostri, qui erant in locis Tubin, interfecti sunt,
et captivas duxerunt uxores eorum et natos et sarcinas et peremerunt
illic fere mille viros .
14 Adhuc epistulae legebantur, et ecce alii nuntii venerunt de Galilaea,
conscissis tunicis, nuntiantes secundum verba haec,
15 dicentes convenisse adversum se a Ptolemaida et Tyro et Sidone et
omnem Galilaeam alienigenarum, ut nos consumant.
16 Ut audivit autem Iudas et populus sermones istos, convenit ecclesia
magna cogitare quid facerent fratribus suis, qui in tribulatione erant
et expugnabantur ab eis.
17 Dixitque Iudas Simoni fratri suo: Elige tibi viros et vade et
libera fratres tuos, qui sunt in Galilaea; ego autem et frater meus
Ionathas ibimus in Galaaditim .
18 Et reliquit Iosephum filium Zachariae et Azariam ducem populi cum
residuo exercitu in Iudaea ad custodiam.
19 Et praecepit illis dicens: Praeestote populo huic et nolite
bellum committere adversum gentes, donec revertamur .
20 Et partiti sunt Simoni virorum tria milia, ut iret in Galilaeam,
Iudae autem octo milia in Galaaditim.
21 Et abiit Simon in Galilaeam et commisit proelia multa cum gentibus;
et contritae sunt gentes a facie eius,
22 et persecutus est eos usque ad portam Ptolemaidis, et ceciderunt de
gentibus fere tria milia virorum, et accepit spolia eorum.
23 Et assumpsit eos, qui erant de Galilaea et in Arbattis, cum uxoribus
et natis et omnibus, quae erant illis, et adduxit in Iudaeam cum
laetitia magna.
24 Et Iudas Maccabaeus et Ionathas frater eius transierunt Iordanem et
abierunt viam trium dierum in deserto;
25 et occurrerunt Nabathaeis et obviaverunt eis pacifice et narraverunt
eis omnia, quae acciderant fratribus eorum in Galaaditide,
26 et quia multi ex eis comprehensi sunt in Bosora et Bosor in Alimis,
Chaspho, Maced et Carnain; hae omnes civitates munitae et magnae.
27 Et in ceteris civitatibus Galaaditidis tenentur comprehensi; in
crastinum constituerunt admovere ad munitiones et comprehendere et
tollere omnes eos in una die.
28 Et convertit Iudas et exercitus eius viam in desertum Bosora repente
et occupavit civitatem et occidit omnem masculum in ore gladii et
accepit omnia spolia eorum et succendit eam igne;
29 et profectus est inde nocte, et ibant usque ad munitionem.
30 Et factum est diluculo, cum levassent oculos suos, ecce populus
multus, cuius non erat numerus, portantes scalas et machinas, ut
comprehenderent munitionem, et expugnabant eos.
31 Et vidit Iudas quia coepit bellum, et clamor civitatis ascendit ad
caelum sicut tuba et clamor magnus;
32 et dixit viris exercitus: Pugnate hodie pro fratribus nostris
.
33 Et exiit tribus ordinibus post eos, et exclamaverunt tubis et
clamaverunt in oratione.
34 Et cognoverunt castra Timothei quia Maccabaeus est, et refugerunt a
facie eius; et percussit eos plaga magna, et ceciderunt ex eis in die
illa fere octo milia virorum.
35 Et divertit Iudas in Maspha et expugnavit et cepit eam. Et occidit
omnem masculinum eius et sumpsit spolia eius et succendit eam igne.
36 Inde perrexit et cepit Chaspho, Maced et Bosor et reliquas civitates
Galaaditidis.
37 Post haec autem verba congregavit Timotheus exercitum alium et castra
posuit contra Raphon trans torrentem.
38 Et misit Iudas speculari exercitum, et renuntiaverunt ei dicentes:
Convenerunt ad eum omnes gentes, quae in circuitu nostro sunt,
exercitus multus nimis;
39 et Arabas conduxit in auxilium sibi, et castra posuerunt trans
torrentem, parati ad te venire in proelium . Et abiit Iudas obviam
illis.
40 Et ait Timotheus principibus exercitus sui: Cum appropinquaverit
Iudas et exercitus eius ad torrentem aquae, si transierit ad nos prior,
non poterimus sustinere eum, quia potens poterit adversum nos;
41 si vero timuerit transire et posuerit castra ultra flumen,
transfretemus ad eos et poterimus adversus illum .
42 Ut autem appropinquavit Iudas ad torrentem aquae, statuit scribas
populi secus torrentem et mandavit eis dicens: Neminem hominum
reliqueritis, sed veniant omnes in proelium .
43 Et transfretavit ad illos prior, et omnis populus post eum. Et
contritae sunt omnes gentes a facie eorum et proiecerunt arma sua et
fugerunt ad fanum in Carnain.
44 Et occupaverunt ipsam civitatem et fanum succenderunt igne cum
omnibus, qui erant in ipso; et oppressa est Carnain et non potuit
sustinere contra faciem Iudae.
45 Et congregavit Iudas universum Israel, qui erant in Galaaditide, a
minimo usque ad maximum et uxores eorum et natos et sarcinas, exercitum
magnum valde, ut venirent in terram Iudae.
46 Et venerunt usque Ephron. Et haec civitas magna in via, munita valde;
non erat declinare ab ea dextera vel sinistra, sed per mediam iter erat.
47 Et incluserunt se, qui erant in civitate, et obstruxerunt portas
lapidibus. Et misit ad eos Iudas verbis pacificis
48 dicens: Transeamus per terram vestram, ut eamus in terram
nostram, et nemo vobis nocebit; tantum pedibus transibimus . Et
nolebant eis aperire.
49 Et praecepit Iudas praedicare in castris, ut applicarent se
unusquisque in quo erat loco.
50 Et applicuerunt se viri virtutis, et oppugnavit civitatem illam tota
die et tota nocte; et tradita est civitas in manu eius.
51 Et peremit omnem masculinum in ore gladii et eradicavit eam et
accepit spolia eius et transivit per civitatem super interfectos.
52 Et transgressi sunt Iordanem in campum magnum contra faciem Bethsan.
53 Et erat Iudas congregans extremos et exhortabatur populum per totam
viam, donec veniret in terram Iudae.
54 Et ascenderunt in montem Sion cum laetitia et gaudio et obtulerunt
holocausta, quod nemo ex eis cecidisset, donec reverterentur in pace.
55 Et in diebus, quibus erat Iudas et Ionathas in terra Galaad, et Simon
frater eius in Galilaea contra faciem Ptolemaidis,
56 audivit Iosephus Zachariae filius et Azarias princeps virtutis res
bene gestas et proelia, quae fecerunt,
57 et dixerunt: Faciamus et ipsi nobis nomen et eamus pugnare
adversus gentes, quae in circuitu nostro sunt .
58 Et nuntiaverunt his, qui erant de exercitu suo, et abierunt ad
Iamniam.
59 Et exivit Gorgias de civitate et viri eius obviam illis in pugnam;
60 et fugati sunt Iosephus et Azarias et impulsi sunt usque in fines
Iudaeae, et ceciderunt illo die de populo Israel ad duo milia viri; et
facta est fuga magna in populo,
61 quia non audie runt Iudam et fratres eius existimantes fortiter se
facturos.
62 Ipsi autem non erant de semine virorum illorum, per quorum manum
salus data est Israel.
63 Et vir Iudas et fratres eius magnificati sunt valde in conspectu
omnis Israel et gentium omnium, ubi audiebatur nomen eorum;
64 et conveniebant ad eos fausta acclamantes.
65 Et exivit Iudas et fratres eius et expugnabant filios Esau in terra,
quae ad austrum est. Et percussit Hebron et filias eius et destruxit
munitiones eius et turres eius succendit in circuitu.
66 Et movit castra, ut iret in terram alienigenarum, et perambulabat
Maresam.
67 In die illa ceciderunt sacerdotes in bello, dum volunt fortiter
facere, dum sine consilio exeunt in proelium.
68 Et declinavit Iudas in Azotum terram alienigenarum et diruit aras
eorum et sculptilia deorum ipsorum succendit igne et expoliavit exuvias
civitatum. Et reversus est in terram Iudae.
6
1 Et rex
Antiochus perambulabat superiores regiones et audivit esse Elymaida in
Perside civitatem gloriosam divitiis argento et auro
2 templumque in ea locuples valde et illic velamina aurea et loricae et
scuta, quae reliquit ibi Alexander Philippi rex Macedo, qui regnavit
primus in Graecia.
3 Et venit et quaerebat capere civitatem et depraedari eam et non
potuit, quoniam innotuit sermo his, qui erant in civitate.
4 Et restiterunt ei in proelium. Et fugit inde et abiit cum tristitia
magna, ut reverteretur in Babyloniam.
5 Et venit, qui nuntiaret ei in Perside quia fugata sunt castra, quae
iverant in terram Iudae,
6 et quia abiit Lysias cum virtute forti in primis et fugatus est a
facie eorum, et invaluerunt armis et viribus et spoliis multis, quae
ceperunt de castris quae exciderunt,
7 et quia diruerunt abominationem, quam aedificaverat super altare, quod
erat in Ierusalem, et sanctificationem sicut prius circumdederunt muris
excelsis et Bethsuram civitatem eius.
8 Et factum est, ut audivit rex sermones istos, expavit et commotus est
valde et decidit in lectum et incidit in languorem prae tristitia, quia
non factum est ei, sicut cogitabat.
9 Et erat illic per dies multos, quia renovata est in eo tristitia
magna, et arbitratus est se mori.
10 Et vocavit omnes amicos suos et dixit illis: Recessit somnus ab
oculis meis, et concidi corde prae sollicitudine
11 et dixi in corde meo: Quousque tribulationis deveni et tempestatis
magnae, in qua nunc sum? Quia iucundus eram et dilectus in potestate
mea!
12 Nunc vero reminiscor malorum, quae feci in Ierusalem, unde et abstuli
omnia vasa aurea et argentea, quae erant in ea, et misi auferre
habitantes Iudam sine causa.
13 Cognovi quia propterea invenerunt me mala ista; et ecce pereo
tristitia magna in terra aliena .
14 Et vocavit Philippum, unum de amicis suis, et praeposuit eum super
universum regnum suum;
15 et dedit ei diadema et stolam suam et anulum, ut adduceret Antiochum
filium suum et nutriret eum, ut regnaret.
16 Et mortuus est illic Antiochus rex anno centesimo quadragesimo nono.
17 Et cognovit Lysias quoniam mortuus est rex, et constituit regnare
Antiochum filium eius pro eo, quem nutrivit adulescentiorem; et vocavit
nomen eius Eupatorem.
18 Et hi, qui erant in arce, concluserant Israel in circuitu sanctorum
et quaerebant eis mala semper et firmamentum gentium.
19 Et cogitavit Iudas disperdere eos et convocavit universum populum, ut
obsiderent eos.
20 Et convenerunt simul et obsederunt eos anno centesimo quinquagesimo
et fecerunt ballistas et machinas.
21 Et exierunt quidam ex eis, qui obsidebantur, et adiunxerunt se illis
aliqui impii ex Israel
22 et abierunt ad regem et dixerunt: Quousque non facis iudicium et
vindicabis fratres nostros?
23 Nos decrevimus servire patri tuo et ambulare in praeceptis eius et
obsequi edictis eius;
24 et filii populi nostri propter hoc obsederunt arcem et alienabant se
a nobis, et, quicumque inveniebantur ex nobis, interficiebantur, et
hereditates nostrae diripiebantur.
25 Et non ad nos tantum extenderunt manum sed et in omnes fines suos;
26 et ecce applicuerunt hodie ad arcem in Ierusalem occupare eam et
sancta et Bethsuram munierunt.
27 Et, nisi praeveneris eos velocius, maiora quam haec facient, et non
poteris continere eos .
28 Et iratus est rex, ut audivit, et convocavit omnes amicos suos et
principes exercitus sui et eos, qui super vehicula erant;
29 sed et de regnis aliis et de insulis maritimis venerunt ad eum
exercitus conducticii.
30 Et erat numerus exercitus eius centum milia peditum et viginti milia
equitum, et elephanti triginta duo docti ad proelium.
31 Et venerunt per Idumaeam et applicuerunt ad Bethsuram. Et pugnaverunt
dies multos et fecerunt machinas et exierunt et succenderunt eas igne et
pugnaverunt viriliter.
32 Et recessit Iudas ab arce et movit castra ad Bethzacharam contra
castra regis.
33 Et surrexit rex ante lucem et excitavit exercitum in impetu suo
contra viam Bethzacharam, et comparaverunt se exercitus in proelium et
tubis cecinerunt
34 et elephantis ostenderunt sanguinem uvae et mori ad acuendos eos in
proelium.
35 Et diviserunt bestias per legiones, et astiterunt singulis elephantis
mille viri in loricis concatenatis, et galeae aereae in capitibus eorum,
et quingenti equites ordinati unicuique bestiae electi.
36 Hi ante tempus, ubicumque erat bestia, ibi erant et, quocumque ibat,
ibant; non discedebant ab ea.
37 Et turres ligneae super eos firmae, protectae super singulas bestias,
praecinctae super eas machinis, et super singulas viri virtutis
quattuor, qui pugnabant desuper, et Indus eius.
38 Et residuos equites hinc et inde statuit in duas partes exercitus
excitaturos et protecturos in legionibus.
39 Et, ut refulsit sol in clipeos aureos et aereos, resplenduerunt
montes ab eis et resplenduerunt sicut lampades ignis.
40 Et distincta est pars exercitus regis super montes excelsos, et
quidam per loca humilia; et ibant caute et ordinate.
41 Et commovebantur omnes audientes vocem multitudinis et incessum
turbae et collisionem armorum; erat enim exercitus magnus valde et
fortis.
42 Et appropiavit Iudas et exercitus eius in proelium, et ceciderunt de
exercitu regis sescenti viri.
43 Et vidit Eleazar Abaran unam de bestiis loricatam loricis regis, et
erat eminens super ceteras bestias, et visum est ei quod in ea esset
rex;
44 et dedit se, ut liberaret populum suum et acquireret sibi nomen
aeternum.
45 Et cucurrit ad eam audacter, in medio legionis interficiens a dextris
et a sinistris, et findebantur ab eo huc atque illuc;
46 et ivit sub elephantum et supposuit se ei et occidit eum; et cecidit
in terram super ipsum, et mortuus est illic.
47 Et videntes virtutem regni et impetum exercituum diverterunt se ab
eis.
48 Qui autem erant de castris regis, ascenderunt obviam illis in
Ierusalem, et applicuit rex ad Iudaeam et montem Sion.
49 Et fecit pacem cum his, qui erant in Bethsura; et exierunt de
civitate, quia non erant eis ibi alimenta, eo quod conclusi essent in
ea, quia sabbatum erat terrae.
50 Et comprehendit rex Bethsuram et constituit illic custodiam servare
eam.
51 Et applicuit castra ad locum sanctificationis dies multos; et statuit
illic ballistas et machinas et ignis iacula et tormenta ad lapides
iactandos et scorpios ad mittendas sagittas et fundibula.
52 Fecerunt autem et ipsi machinas adversus machinas eorum et
pugnaverunt dies multos;
53 escae autem non erant in horreis, eo quod septimus annus esset, et,
qui evaserant in Iudaeam de gentibus, consumpserant reliquias
repositionis.
54 Et remanserunt in sanctis viri pauci, quoniam obtinuerat eos fames,
et dispersi sunt unusquisque in locum suum.
55 Et audivit Lysias quod Philippus, quem constituerat rex Antiochus,
cum adhuc viveret, ut nutriret Antiochum filium suum ut regnaret,
56 reversus esset a Perside et Media, et exercitus, qui abierat cum
ipso, et quia quaerebat suscipere regni negotia.
57 Festinavit et significavit ire dixitque ad regem et duces exercitus
et viros: Deficimus cotidie, et esca nobis modica est, et locus,
quem obsidemus, est munitus, et incumbunt nobis negotia regni.
58 Nunc itaque demus dextras hominibus istis et faciamus cum illis pacem
et cum omni gente eorum
59 et constituamus illis, ut ambulent in legitimis suis sicut prius;
propter legitima enim ipsorum, quae dispersimus, irati sunt et fecerunt
omnia haec .
60 Et placuit sermo in conspectu regis et principum, et misit ad eos
pacem facere, et receperunt illam.
61 Et iuravit illis rex et principes. His condicionibus exierunt de
munitione.
62 Et intravit rex in montem Sion et vidit munitionem loci et rupit
iuramentum, quod iuravit, et mandavit destruere murum in gyro.
63 Et discessit festinanter et reversus est Antiochiam; et invenit
Philippum dominantem civitati et pugnavit adversus eum et occupavit
civitatem per vim.
7
1 Anno
centesimo quinquagesimo primo exiit Demetrius Seleuci filius a Roma; et
ascendit cum paucis viris in civitatem maritimam et regnavit illic.
2 Et factum est, ut ingressus est domum regni patrum suorum,
comprehendit exercitus Antiochum et Lysiam, ut adduceret eos ad eum.
3 Et res ei innotuit, et ait: Nolite mihi ostendere facies eorum
.
4 Et occidit eos exercitus, et sedit Demetrius super sedem regni sui.
5 Et venerunt ad eum viri iniqui et impii ex Israel, et Alcimus dux erat
eorum, qui volebat fieri sacerdos;
6 et accusaverunt populum apud regem dicentes: Perdidit Iudas et
fratres eius omnes amicos tuos et nos dispersit de terra nostra;
7 nunc ergo mitte virum, cui credis, ut eat et videat exterminium omne,
quod fecit nobis et regioni regis, et puniat eos et omnes adiutores
eorum .
8 Et elegit rex ex amicis suis Bacchidem, qui dominabatur trans flumen,
magnum in regno et fidelem regi. Et misit eum
9 et Alcimum impium et constituit ei sacerdotium et mandavit ei facere
ultionem in filios Israel.
10 Et surrexerunt et venerunt cum exercitu magno in terram Iudae; et
misit nuntios ad Iudam et ad fratres eius verbis pacificis in dolo.
11 Et non intenderunt sermonibus eorum; viderunt enim quia venerunt cum
exercitu magno.
12 Et convenerunt ad Alcimum et Bacchidem congregatio scribarum
requirere iusta;
13 et primi Asidaei erant in filiis Israel et exquirebant ab eis pacem.
14 Dixerunt enim: Homo sacerdos de semine Aaron venit et non
decipiet nos .
15 Et locutus est cum eis verba pacifica et iuravit illis dicens:
Non inferemus vobis malum neque amicis vestris .
16 Et crediderunt ei. Et comprehendit ex eis sexaginta viros et occidit
eos in una die, secundum verbum quod scripsit:
17 Carnes sanctorum tuorum et sanguinem ipsorum effuderunt in
circuitu Ierusalem, et non erat qui sepeliret .
18 Et incubuit timor eorum et tremor in omnem populum, quia dixerunt:
Non est in eis veritas et iudicium; transgressi sunt enim
constitutum et iusiurandum, quod iuraverunt .
19 Et movit Bacchides ab Ierusalem et applicuit in Bethzaith; et misit
et comprehendit multos ex eis, qui ad se refugerant, et quosdam de
populo mactavit in puteum magnum.
20 Et commisit regionem Alcimo et reliquit cum eo auxilium in adiutorium
ipsi; et abiit Bacchides ad regem.
21 Et contendebat Alcimus pro principatu sacerdotii sui;
22 et convenerunt ad eum omnes, qui perturbabant populum suum, et
obtinuerunt terram Iudae et fecerunt plagam magnam in Israel.
23 Et vidit Iudas omnem malitiam, quam fecit Alcimus et, qui cum eo
erant, filiis Israel multo plus quam gentes;
24 et exiit in omnes fines Iudaeae in circuitu et fecit vindictam in
viros desertores, et cessaverunt ultra exire in regionem.
25 Ut vidit autem Alcimus quod praevaluit Iudas et, qui cum eo erant, et
cognovit quia non potest sustinere eos; et regressus est ad regem et
accusavit eos criminibus.
26 Et misit rex Nicanorem unum ex principibus suis nobilioribus, qui
oderat et inimicitias exercebat contra Israel; et mandavit ei evertere
populum.
27 Et venit Nicanor in Ierusalem cum exercitu magno et misit ad Iudam et
ad fratres eius verbis pacificis cum dolo
28 dicens: Non sit pugna inter me et vos; veniam cum viris paucis,
ut videam facies vestras cum pace .
29 Et venit ad Iudam, et salutaverunt se invicem pacifice, et hostes
parati erant rapere Iudam.
30 Et innotuit sermo Iudae quoniam cum dolo venerat ad eum, et
conterritus est ab eo et amplius noluit videre faciem eius.
31 Et cognovit Nicanor quoniam denudatum est consilium eius et exivit
obviam Iudae in pugnam iuxta Chapharsalama;
32 et ceciderunt de Nicanoris exercitu fere quingenti viri, et fugerunt
in civitatem David.
33 Et post haec verba ascendit Nicanor in montem Sion; et exierunt
quidam ex sacerdotibus de sanctis et quidam ex senioribus populi
salutare eum pacifice et demonstrare ei holocaustum, quod offerebatur
pro rege.
34 Et irridens sprevit eos et polluit eos et locutus est superbe
35 et iuravit cum ira dicens: Nisi traditus fuerit Iudas et
exercitus eius in manus meas continuo, et erit, si regressus fuero in
pace, succendam domum istam . Et exiit cum ira magna.
36 Et intraverunt sacerdotes et steterunt ante faciem altaris et templi
et flentes dixerunt:
37 Tu elegisti domum istam ad invocandum nomen tuum super eam, ut
esset domus orationis et obsecrationis populo tuo;
38 fac vindictam in homine isto et exercitu eius, et cadant in gladio.
Memento blasphemias eorum et ne dederis eis mansionem .
39 Et exiit Nicanor ab Ierusalem et applicuit ad Bethoron; et occurrit
illi exercitus Syriae.
40 Et Iudas applicuit in Hadasa cum tribus milibus viris. Et oravit
Iudas et dixit:
41 Qui missi erant a rege, cum male locuti sunt; exiit angelus et
percussit in eis centum octoginta quinque milia.
42 Sic contere exercitum istum in conspectu nostro hodie, et sciant
ceteri quia male locutus est super sancta tua, et iudica illum secundum
malitiam illius .
43 Et commiserunt exercitus proelium tertia decima die mensis Adar; et
contrita sunt castra Nicanoris, et cecidit ipse primus in proelio.
44 Ut autem vidit exercitus eius quia cecidit Nicanor, proiecerunt arma
et fugerunt.
45 Et persecuti sunt eos viam unius diei ab Hadasa usquequo veniatur in
Gazara et tubis cecinerunt post eos cum significationibus.
46 Et exierunt de omnibus castellis Iudaeae in circuitu et ventilabant
eos et conversi sunt ad eos; et ceciderunt omnes gladio, et non est
relictus ex eis nec unus.
47 Et acceperunt spolia eorum et praedam et caput Nicanoris amputaverunt
et dexteram eius, quam extenderat superbe, et attulerunt et suspenderunt
contra Ierusalem.
48 Et laetatus est populus valde; et egerunt diem illam in laetitia
magna
49 et constituerunt agere omnibus annis diem istam tertia decima die
Adar.
50 Et siluit terra Iudae dies paucos.
8
1 Et
audivit Iudas nomen Roma norum quia sunt potentes viri bus et
consentiunt omnibus, quae postulantur ab eis, et, quicumque accesserint
ad eos, statuerunt cum eis amicitiam,
2 et quia sunt potentes viribus. Et narraverunt proelia eorum et
virtutes bonas, quas fecerunt in Galatia, quia obtinuerunt eos et
duxerunt eos sub tributum,
3 et quanta fecerunt in regione Hispaniae, quod in potestatem redegerunt
metalla argenti et auri, quae illic sunt;
4 et possederunt omnem locum consilio suo et patientia — et locus erat
longe distans ab eis — et reges, qui supervenerant eis ab extremis
terrae, donec contriverunt eos et percusserunt eos plaga magna; ceteri
autem dant eis tributum omnibus annis;
5 et Philippum et Persea Citiorum regem et, quotquot adversum eos arma
tulerant, contriverunt in bello et obtinuerunt eos;
6 et Antiochum magnum regem Asiae, qui eis pugnam intulerat habens
centum viginti elephantos et equitatum et currus et exercitum magnum
valde, contritum ab eis,
7 et ceperunt eum vivum et statuerunt, ut eis daret ipse et, qui
regnarent post ipsum, tributum magnum et daret obsides et constitutum;
8 et regionem Indorum et Mediam et Lydiam et de optimis regionibus eorum
et acceptas eas ab illo dederunt Eumeni regi;
9 et quia, qui erant de Hellade, voluerunt ire et tollere eos, et
innotuit sermo his,
10 et miserunt ad eos ducem unum et pugnaverunt contra illos et
ceciderunt ex eis multi et captivas duxerunt uxores eorum et filios et
diripuerunt eos et terram eorum possederunt et destruxerunt munitiones
eorum et in servitutem illos redegerunt usque in hunc diem;
11 et residua regna et insulas, quae aliquando restiterant illis,
exterminaverunt et in potestatem redegerunt;
12 cum amicis autem suis et, qui in ipsis requiem habebant,
conservaverunt amicitiam; et obtinuerunt reges, qui prope et qui longe
erant; et, quicumque audiebant nomen eorum, timebant eos;
13 quibus vero vellent auxilio esse et regnare, regnabant; quos autem
vellent, amovebant; et exaltati sunt valde.
14 Et in omnibus istis nemo portabat diadema nec induebatur purpura, ut
magnificaretur in ea;
15 et curiam fecerunt sibi, et cotidie consulebant trecenti et viginti
consulentes semper de multitudine, ut quiete agerent;
16 et committunt uni homini regnare eis per singulos annos et dominari
universae terrae suae, et omnes oboediunt uni, et non est invidia neque
zelus inter eos.
17 Et elegit Iudas Eupolemum filium Ioannis filii Accos et Iasonem
filium Eleazari et misit eos Romam constituere cum illis amicitiam et
societatem
18 et ut auferrent ab eis iugum, quia viderunt quod regnum Graecorum in
servitutem premeret Israel.
19 Et abierunt Romam — et via multa valde — et introierunt curiam et
responderunt et dixerunt:
20 Iudas Maccabaeus et fratres eius et populus Iudaeorum miserunt
nos ad vos statuere vobiscum societatem et pacem et conscribere nos
socios et amicos vestros .
21 Et placuit sermo in conspectu eorum.
22 Et hoc est rescriptum epistulae, quam rescripserunt in tabulis aereis
et miserunt in Ierusalem, ut esset apud eos ibi memoriale pacis et
societatis:
23 Bene sit Romanis et genti Iudaeorum in mari et in terra in
aeternum, gladiusque et hostis procul sit ab eis.
24 Quod si institerit bellum Romanis prius aut omnibus sociis eorum in
omni dominatione eorum,
25 auxilium feret gens Iudaeorum, prout tempus dictaverit illis, corde
pleno
26 et proeliantibus non dabunt neque subministrabunt triticum, arma,
argentum, naves, sicut placuit Romae; et custodient mandata eorum, nihil
accipientes.
27 Similiter autem et si genti Iudaeorum prius acciderit bellum,
adiuvabunt Romani ex animo, prout eis tempus permiserit;
28 et adiuvantibus non dabitur triticum, arma, argentum, naves, sicut
placuit Romae; et custodient mandata haec absque dolo.
29 Secundum haec verba ita constituerunt Romani populo Iudaeorum.
30 Quod si post haec verba cogitaverint hi aut illi addere aut demere,
facient ex proposito suo; et, quaecumque addiderint vel dempserint, rata
erunt.
31 Et de malis, quae Demetrius rex fecit in eos, scripsimus ei dicentes:
Quare gravasti iugum tuum super amicos nostros, socios Iudaeos?
32 Si ergo iterum adierint nos adversum te, faciemus illis iudicium et
pugnabimus tecum mari terraque .
9
1 Et
audivit Demetrius quia ce cidit Nicanor et exercitus eius in proelio et
apposuit Bacchidem et Alcimum rursum mittere in terram Iudaeae et
dextrum cornu cum illis.
2 Et abierunt viam, quae ducit in Galgala, et castra posuerunt in
Masaloth, quae est in Arbelis, et occupaverunt eam et peremerunt animas
hominum multas.
3 Et mense primo anni centesimi et quinquagesimi secundi applicuerunt ad
Ierusalem;
4 et surrexerunt et abierunt in Bereth in viginti milibus virorum et
duobus milibus equitum.
5 Et Iudas posuerat castra in Elasa, et tria milia viri electi cum eo;
6 et viderunt multitudinem exercitus quia multi sunt et timuerunt valde;
et multi subtraxerunt se de castris, et non remanserunt ex eis nisi
octingenti viri.
7 Et vidit Iudas quod defluxit exercitus suus, et bellum perurgebat eum;
et confractus est corde, quia non habebat tempus congregandi eos,
8 et dissolutus est. Et dixit his, qui residui erant: Surgamus et
ascendamus ad adversarios nostros, si poterimus pugnare adversus eos
.
9 Et avertebant eum dicentes: Non poterimus, sed liberemus animas
nostras modo et revertamur nos et fratres nostri et pugnabimus adversus
eos; nos autem pauci sumus .
10 Et ait Iudas: Absit istam rem facere, ut fugiamus ab eis; et si
appropiavit tempus nostrum, et moriamur in virtute propter fratres
nostros et non inferamus crimen gloriae nostrae .
11 Et movit exercitus de castris, et steterunt illis obviam; et divisi
sunt equites in duas partes, et fundibularii et sagittarii praeibant
exercitum, et primi certaminis omnes potentes.
12 Bacchides autem erat in dextro cornu; et proximavit legio ex duabus
partibus, et clamabant tubis; et clamaverunt hi, qui erant ex parte
Iudae, etiam ipsi in tubis;
13 et commota est terra a voce exercituum; et commissum est proelium a
mane usque ad vesperam.
14 Et vidit Iudas quod Bacchides et firmior pars exercitus erat in
dextris, et convenerunt cum ipso omnes constantes corde;
15 et contrita est dextera pars ab eis, et persecutus est eos usque ad
montem Azoti.
16 Et, qui in sinistro cornu erant, viderunt quod contritum est dextrum
cornu, et secuti sunt post Iudam et eos, qui cum ipso erant, a tergo.
17 Et ingravatum est proelium, et ceciderunt vulnerati multi ex his et
ex illis;
18 et Iudas cecidit, et ceteri fugerunt.
19 Et Ionathas et Simon tulerunt Iudam fratrem suum et sepelierunt eum
in sepulcro patrum suorum in Modin.
20 Et fleverunt eum et planxerunt omnis populus Israel planctu magno et
lugebant dies multos
21 et dixerunt: Quomodo cecidit potens, qui salvum faciebat populum
Israel! .
22 Et cetera verborum Iudae et bellorum et virtutum, quas fecit, et
magnitudinis eius non sunt descripta; multa enim erant valde.
23 Et factum est, post obitum Iudae emerserunt iniqui in omnibus finibus
Israel, et exorti sunt omnes, qui operabantur iniquitatem.
24 In diebus illis facta est fames magna valde, et tradidit se regio cum
ipsis.
25 Et elegit Bacchides viros impios et constituit eos dominos regionis;
26 et exquirebant et perscrutabantur amicos Iudae et adducebant eos ad
Bacchidem, et vindicabat in illos et illudebat.
27 Et facta est tribulatio magna in Israel, qualis non fuit ex die, qua
non est visus propheta illis.
28 Et congregati sunt omnes amici Iudae et dixerunt Ionathae:
29 Ex quo frater tuus Iudas defunctus est, et vir similis ei non
est, qui exeat contra inimicos et Bacchidem et eos, qui inimici sunt
gentis nostrae;
30 nunc itaque te hodie elegimus esse pro eo nobis in principem et ducem
ad bellandum bellum nostrum .
31 Et suscepit Ionathas tempore illo principatum et surrexit loco Iudae
fratris sui.
32 Et cognovit Bacchides et quaerebat eum occidere;
33 et cognovit Ionathas et Simon frater eius et omnes, qui cum eo erant,
et fugerunt in desertum Thecue et consederunt ad aquam lacus Asphar.
34 Et cognovit Bacchides die sabbatorum et venit ipse et omnis exercitus
eius trans Iordanem.
35 Et Ionathas misit fratrem suum ducem populi et rogavit Nabathaeos
amicos suos, ut commodarent illis apparatum suum, qui erat copiosus.
36 Et exierunt filii Iambri ex Medaba et comprehenderunt Ioannem et
omnia, quae habebat, et abierunt habentes ea.
37 Post haec verba renuntiatum est Ionathae et Simoni fratri eius quia
filii Iambri faciunt nuptias magnas et ducunt sponsam ex Nadabath filiam
unius de magnis principibus Chanaan cum ambitione magna.
38 Et recordati sunt sanguinis Ioannis fratris sui et ascenderunt et
absconderunt se sub tegumento montis;
39 et elevaverunt oculos suos et viderunt: et ecce tumultus et apparatus
multus, et sponsus processit et amici eius et fratres eius obviam illis
cum tympanis et musicis et armis multis.
40 Et surrexerunt ad eos ex insidiis et occiderunt eos, et ceciderunt
vulnerati multi; et residui fugerunt in montes, et acceperunt omnia
spolia eorum.
41 Et conversae sunt nuptiae in luctum, et vox musicorum ipsorum in
lamentum.
42 Et vindicaverunt vindictam sanguinis fratris sui et reversi sunt ad
ripam Iordanis.
43 Et audivit Bacchides et venit die sabbatorum usque ad oram Iordanis
in virtute magna.
44 Et dixit ad suos Ionathas: Surgamus et pugnemus pro animabus
nostris; non est enim hodie sicut heri et nudiustertius:
45 ecce enim bellum ex adverso nostrum, aqua vero Iordanis hinc et inde,
et paludes et saltus, et non est locus divertendi.
46 Nunc ergo clamate in caelum, ut liberemini de manu inimicorum
vestrorum . Et commissum est bellum.
47 Et extendit Ionathas manum suam percutere Bacchidem, et divertit ab
eo retro.
48 Et dissiliit Ionathas et, qui cum eo erant, in Iordanem et
transnataverunt in ulteriora; et non transierunt ad eos Iordanem.
49 Et ceciderunt de parte Bacchidis die illa mille viri. Et reversi sunt
in Ierusalem.
50 Et aedificaverunt civitates munitas in Iudaea: munitionem, quae erat
in Iericho, et Emmaus et Bethoron et Bethel et Thamnata et Pharathon et
Tephon muris excelsis et portis et seris;
51 et posuit custodiam in eis, ut inimicitias exercerent in Israel.
52 Et munivit civitatem Bethsuram et Gazaram et arcem et posuit in eis
auxilia et apparatum escarum.
53 Et accepit filios principum regionis obsides et posuit eos in arce in
Ierusalem in custodia.
54 Et anno centesimo quinquagesimo tertio, mense secundo, praecepit
Alcimus destrui murum atrii sanctorum interioris et destruxit opera
prophetarum. Et coepit destruere.
55 In tempore illo percussus est Alcimus, et impedita sunt opera illius;
et occlusum est os eius, et dissolutus est nec ultra poterat loqui
verbum et mandare de domo sua;
56 et mortuus est Alcimus in tempore illo cum tormento magno.
57 Et vidit Bacchides quoniam mortuus est Alcimus et reversus est ad
regem; et siluit terra Iudae annis duobus.
58 Et cogitaverunt omnes iniqui dicentes: Ecce Ionathas et, qui cum
eo sunt, in silentio habitant confidentes; nunc ergo adducamus
Bacchidem, et comprehendet eos omnes una nocte .
59 Et abierunt et consilium ei dederunt.
60 Et surrexit, ut veniret cum exercitu multo, et misit occulte
epistulas sociis suis, qui erant in Iudaea, ut comprehenderent Ionathan
et eos, qui cum eo erant; et non potuerunt, quia innotuit eis consilium
eorum.
61 Et apprehenderunt de viris regionis, qui principes erant malitiae,
quinquaginta viros et occiderunt eos.
62 Et secessit Ionathas et Simon et, qui cum eo erant, in Bethbasi, quae
est in deserto; et exstruxit diruta eius, et firmaverunt eam.
63 Et cognovit Bacchides et congregavit universam multitudinem suam et
his, qui de Iudaea erant, denuntiavit;
64 et venit et castra posuit ad Bethbasi et oppugnavit eam dies multos
et fecit machinas.
65 Et reliquit Ionathas Simonem fratrem suum in civitate et exiit in
regionem et venit cum numero;
66 et percussit Odomera et fratres eius et filios Phasiron in
tabernaculo ipsorum et coepit caedere et crescere in virtutibus.
67 Simon vero et, qui cum ipso erant, exierunt de civitate et
succenderunt machinas
68 et pugnaverunt contra Bacchidem, et contritus est ab eis, et
afflixerunt eum valde, quoniam consilium eius et adventus eius erat
inanis.
69 Et iratus est animo contra viros iniquos, qui ei consilium dederant,
ut veniret in regionem, et multos ex eis occiderunt; et cogitaverunt
abire in regionem eius.
70 Et cognovit Ionathas et misit ad eum legatos componere pacem cum ipso
et reddere ei captivitatem.
71 Et accepit et fecit secundum verba eius et iuravit se nihil facturum
ei mali omnibus diebus vitae eius;
72 et reddidit ei captivitatem, quam prius erat praedatus de terra
Iudae, et conversus abiit in terram suam et non apposuit amplius venire
in fines eius.
73 Et cessavit gladius ex Israel, et habitavit Ionathas in Machmas; et
coepit Ionathas ibi iudicare populum et exterminabat impios ex Israel.
10
1 Et
anno centesimo sexage simo ascendit Alexander An tiochi filius,
Epiphanes, et occupavit Ptolemaidam; et receperunt eum, et regnavit
illic.
2 Et audivit Demetrius rex et congregavit exercitum copiosum valde et
exivit obviam illi in proelium.
3 Et misit Demetrius epistulam ad Ionathan verbis pacificis, ut
magnificaret eum.
4 Dixit enim: Anticipemus facere pacem cum eo, priusquam faciat cum
Alexandro adversum nos;
5 recordabitur enim omnium malorum, quae consummavimus in eum et in
fratrem eius et in gentem eius .
6 Et dedit ei potestatem congregare exercitum et fabrificare arma et
esse ipsum socium eius; et obsides, qui erant in arce, dixit tradi ei.
7 Et venit Ionathas in Ierusalem et legit epistulas in auditu omnis
populi et eorum, qui in arce erant;
8 et timuerunt timore magno, cum audirent quoniam dedit ei rex
potestatem congregandi exercitum.
9 Et tradiderunt, qui erant in arce, Ionathae obsides, et reddidit eos
parentibus ipsorum.
10 Et habitavit Ionathas in Ierusalem et coepit aedificare et innovare
civitatem;
11 et dixit facientibus opera, ut exstruerent muros et montem Sion in
circuitu lapidibus quadratis ad munitionem: et ita fecerunt.
12 Et fugerunt alienigenae, qui erant in munitionibus, quas Bacchides
aedificaverat,
13 et reliquit unusquisque locum suum et abiit in terram suam;
14 tantum in Bethsura remanserunt aliqui ex his, qui reliquerant legem
et praecepta; erat enim ad refugium.
15 Et audivit Alexander rex promissa, quae misit Demetrius Ionathae, et
narraverunt ei proelia et virtutes, quas ipse fecit et fratres eius, et
labores, quos habuerunt.
16 Et ait: Numquid inveniemus aliquem virum talem? Et nunc faciemus
eum amicum et socium nostrum .
17 Et scripsit epistulam et misit ei secundum haec verba dicens:
18 Rex Alexander fratri Ionathae salutem.
19 Audivimus de te quod vir potens es viribus et aptus es, ut sis amicus
noster;
20 et nunc constituimus te hodie summum sacerdotem gentis tuae, et ut
amicus voceris regis — et misit ei purpuram et coronam auream — et,
quae nostra sunt, sentias nobiscum et conserves amicitias ad nos .
21 Et induit se Ionathas stola sancta septimo mense, anno centesimo
sexagesimo, in die sollemni Scenopegiae; et congregavit exercitum et
fecit arma copiosa.
22 Et audivit Demetrius verba ista et contristatus est nimis et ait:
23 Quid hoc fecimus quod praeoccupavit nos Alexander apprehendere
amicitiam Iudaeorum ad firmamentum?
24 Scribam et ego illis verba deprecatoria et dignitates et dona, ut
sint mecum in adiutorium .
25 Et misit eis secundum haec verba: Rex Demetrius genti Iudaeorum
salutem.
26 Quoniam servastis ad nos pactum et mansistis in amicitia nostra et
non accessistis ad inimicos nostros, audivimus et gavisi sumus.
27 Et nunc perseverate adhuc conservare ad nos fidem, et retribuemus
vobis bona pro his, quae facitis nobiscum,
28 et remittemus vobis praestationes multas et dabimus vobis donationes.
29 Et nunc absolvo vos et remitto Iudaeos a tributis et pretio salis et
a coronis;
30 et pro tertia parte seminis et pro dimidia parte fructus ligni, quod
debetur mihi accipere, remitto ex hodierno die et deinceps accipere a
terra Iudae et a tribus regionibus, quae additae sunt illi ex Samaritide
et Galilaea, ex hodierna die et in totum tempus;
31 et Ierusalem sit sancta et libera et fines eius et decimae et
tributa.
32 Remitto etiam potestatem arcis, quae est in Ierusalem, et do eam
summo sacerdoti, ut constituat in ea viros, quoscumque ipse elegerit,
qui custodiant eam.
33 Et omnem animam Iudaeorum, quae captiva est a terra Iudae in omni
regno meo, relinquo liberam gratis, et omnes a tributis solvantur etiam
pecorum suorum.
34 Et omnes dies sollemnes et sabbata et neomeniae et dies decreti et
tres dies ante diem sollemnem et tres dies post diem sollemnem sint
omnes immunitatis et remissionis omnibus Iudaeis, qui sunt in regno meo;
35 et nemo habebit potestatem agere et perturbare aliquem illorum de
omni causa.
36 Et ascribantur ex Iudaeis in exercitu regis ad triginta milia
virorum, et dabuntur illis copiae, ut oportet omnibus exercitibus regis.
37 Et ex eis constituentur, qui sint in munitionibus regis magnis, et ex
his constituentur super negotia regni, quae aguntur ex fide, et
praepositi eorum et principes sint ex eis et ambulent in legibus suis,
sicut praecepit rex in terra Iudae.
38 Et tres regiones, quae additae sunt Iudaeae ex regione Samariae,
addatur Iudaeae reputari, ut sint sub uno et non oboediant alii
potestati, nisi summi sacerdotis.
39 Ptolemaida et confines eius dedi donum sanctis, quae sunt in
Ierusalem, ad necessarios sumptus sanctis.
40 Et ego do singulis annis quindecim milia siclorum argenti de
rationibus regis ex locis, quae me contingunt;
41 et omne, quod reliquum fuerit, quod non reddiderant, qui super
negotia erant, annis prioribus, ex hoc dabunt in opera domus.
42 Et super haec quinque milia siclorum argenti, quanta accipiebant de
sanctorum ratione per singulos annos, et haec remittuntur eo quod ipsa
ad sacerdotes pertineant, qui ministerio funguntur.
43 Et quicumque confugerint in templum, quod est Hierosolymis, et in
omnibus finibus eius debentes regalia et quamlibet rem, dimittantur, et
universa, quae sunt eis in regno meo.
44 Et ad aedificanda vel restauranda opera sanctorum sumptus dabitur de
ratione regis;
45 et ad exstruendos muros Ierusalem et communiendum in circuitu sumptus
dabitur de ratione regis et ad construendos muros in Iudaea .
46 Ut audivit autem Ionathas et populus sermones istos, non crediderunt
eis nec receperunt, quia recordati sunt malitiae magnae, quam fecerat in
Israel et tribulaverat eos valde.
47 Et complacuit eis in Alexandro, quia ipse fuerat eis princeps
sermonum pacis, et ipsi auxilium ferebant omnibus diebus.
48 Et congregavit rex Alexander exercitum magnum et admovit castra
contra Demetrium.
49 Et commiserunt proelium duo reges, et fugit exercitus Alexandri, et
insecutus est eum Demetrius et praevaluit adversus eos;
50 et confirmavit proelium nimis, donec occidit sol, et cecidit
Demetrius in die illa.
51 Et misit Alexander ad Ptolemaeum regem Aegypti legatos secundum haec
verba dicens:
52 Quoniam regressus sum in regnum meum et sedi in sede patrum
meorum et obtinui principatum et contrivi Demetrium et possedi regionem
nostram
53 et commisi pugnam cum eo, et contritus est ipse et castra eius a
nobis, et sedimus in sede regni eius;
54 et nunc statuamus ad invicem amicitiam, et da mihi filiam tuam
uxorem, et ego ero gener tuus et dabo tibi dona et ipsi digna te .
55 Et respondit rex Ptolemaeus dicens: Felix dies, in qua reversus
es ad terram patrum tuorum et sedisti in sede regni eorum!
56 Et nunc faciam tibi, quae scripsisti, sed occurre in Ptolemaidam, ut
videamus invicem nos, et socer fiam tibi, sicut dixisti .
57 Et exivit Ptolemaeus de Aegypto, ipse et Cleopatra filia eius, et
venit Ptolemaidam anno centesimo sexagesimo secundo.
58 Et occurrit ei Alexander rex, et dedit ei Cleopatram filiam suam et
fecit nuptias eius Ptolemaidae sicut reges in magna gloria.
59 Et scripsit rex Alexander Ionathae, ut veniret obviam sibi.
60 Et abiit cum gloria Ptolemaidam et occurrit ibi duobus regibus et
dedit illis argentum multum et aurum et dona et invenit gratiam in
conspectu eorum.
61 Et convenerunt adversus eum viri pestilentes ex Israel, viri iniqui
interpellantes adversus eum; et non intendit ad eos rex.
62 Et iussit rex, et exspoliaverunt Ionathan vestibus suis et induerunt
eum purpura; et ita fecerunt. Et collocavit eum rex sedere secum.
63 Dixitque principibus suis: Exite cum eo in medium civitatis et
praedicate, ut nemo adversus eum interpellet de ullo negotio, nec
quisquam ei molestus sit de ulla ratione .
64 Et factum est, ut viderunt, qui interpellabant gloriam eius, quae
praedicabatur, et opertum eum purpura, fugerunt omnes.
65 Et magnificavit eum rex et scripsit eum inter primos amicos et posuit
eum ducem et participem principatus.
66 Et reversus est Ionathas in Ierusalem cum pace et laetitia.
67 In anno centesimo sexagesimo quinto venit Demetrius filius Demetrii a
Creta in terram patrum suorum;
68 et audivit Alexander rex et contristatus est valde et reversus est
Antiochiam.
69 Et constituit Demetrius rex Apollonium, qui praeerat Coelesyriae, et
congregavit exercitum magnum; et accessit ad Iamniam et misit ad
Ionathan summum sacerdotem
70 dicens: Tu omnino solus resistis nobis; ego autem factus sum in
derisum et in opprobrium propter te; et quare tu potestatem adversum nos
exerces in montibus?
71 Nunc ergo si confidis in virtutibus tuis, descende ad nos in campum,
et comparemus illic invicem, quia mecum est virtus civitatum.
72 Interroga et disce quis sum ego et ceteri, qui auxilio sunt nobis, et
dicunt: Non potest stare pes vester ante faciem nostram, quia bis in
fugam conversi sunt patres tui in terra sua.
73 Et nunc non poteris sustinere equitatum et exercitum talem in campo,
ubi non est lapis neque silex neque locus fugiendi .
74 Ut audivit autem Ionathas sermones Apollonii, motus est animo et
elegit decem milia virorum et exiit ab Ierusalem, et occurrit ei Simon
frater eius in adiutorium.
75 Et applicuit castra in Ioppen; et excluserunt eum, qui erant de
civitate, quia custodia Apollonii in Ioppe erat, et oppugnaverunt eam.
76 Et exterriti, qui erant in civitate, aperuerunt ei, et obtinuit
Ionathas Ioppen.
77 Et audivit Apollonius et admovit tria milia equitum et exercitum
multum. Et abiit Azotum tamquam iter faciens et statim exiit in campum,
eo quod haberet multitudinem equitum et confideret in eis.
78 Et insecutus est eum Ionathas in Azotum, et exercitus commiserunt
proelium.
79 Et reliquit Apollonius mille equites post eos occulte.
80 Et cognovit Ionathas quoniam insidiae sunt post se; et circuierunt
castra eius et iecerunt iacula in populum a mane usque ad vesperam.
81 Populus autem stabat, sicut praeceperat Ionathas, et laboraverunt
equi eorum.
82 Et eiecit Simon exercitum suum et commisit contra legionem; equites
enim fatigati erant. Et contriti sunt ab eo et fugerunt,
83 et equi dispersi sunt in campo et fugerunt in Azotum et intraverunt
in Bethdagon idolum suum, ut ibi se liberarent.
84 Et succendit Ionathas Azotum et civitates, quae erant in circuitu
eius, et accepit spolia eorum et templum Dagon et omnes, qui fugerunt in
illud, succendit igne.
85 Et fuerunt, qui ceciderunt gladio cum his qui succensi sunt, fere
octo milia virorum.
86 Et movit inde Ionathas castra et applicuit ad Ascalonem, et exierunt
de civitate obviam illi in magna gloria.
87 Et reversus est Ionathas in Ierusalem cum suis habentibus spolia
multa.
88 Et factum est, ut audivit Alexander rex sermones istos, et addidit
adhuc glorificare Ionathan
89 et misit ei fibulam auream, sicut consuetudo est dari cognatis regum,
et dedit ei Accaron et omnes fines eius in possessionem.
11
1 Et rex
Aegypti congregavit exercitum sicut arena, quae est circa oram maris, et
naves multas et quaerebat obtinere regnum Alexandri dolo et addere illud
regno suo.
2 Et exiit in Syriam verbis pacificis, et aperiebant ei civitates et
occurrebant ei, quia mandaverat Alexander rex exire ei obviam, eo quod
socer suus esset.
3 Cum autem introiret civitatem, Ptolemaeus ponebat custodias militum in
singulis civitatibus.
4 Et, ut appropiavit Azoto, ostenderunt ei templum Dagon succensum et
Azotum et suburbana eius demolita et corpora proiecta et combustos, quos
combusserat in bello; fecerant enim tumulos eorum in via eius.
5 Et narraverunt regi, quae fecit Ionathas, ut vituperarent eum; et
tacuit rex.
6 Et occurrit Ionathas regi in Ioppen cum gloria, et invicem se
salutaverunt et dormierunt illic.
7 Et abiit Ionathas cum rege usque ad fluvium, qui vocatur Eleutherus,
et reversus est in Ierusalem.
8 Rex autem Ptolemaeus obtinuit dominium civitatum maritimarum usque
Seleuciam maritimam et cogitabat in Alexandrum consilia mala.
9 Et misit legatos ad Demetrium dicens: Veni, componamus inter nos
pactum, et dabo tibi filiam meam, quam habet Alexander, et regnabis in
regno patris tui;
10 paenitet enim me quod dederim illi filiam meam: quaesivit enim me
occidere .
11 Et vituperavit eum, propterea quod concupisceret regnum eius.
12 Et abstulit filiam suam et dedit eam Demetrio et alienavit se ab
Alexandro, et manifestatae sunt inimicitiae eorum.
13 Et intravit Ptolemaeus Antiochiam et imposuit duo diademata capiti
suo, Aegypti et Asiae.
14 Alexander autem rex erat in Cilicia illis temporibus, quia
rebellabant, qui erant de locis illis;
15 et audivit Alexander et venit ad eum in bello. Et produxit Ptolemaeus
exercitum et occurrit ei in manu valida et fugavit eum.
16 Et fugit Alexander in Arabiam, ut ibi protegeretur; rex autem
Ptolemaeus exaltatus est.
17 Et abstulit Zabdiel Arabs caput Alexandri et misit Ptolemaeo.
18 Et rex Ptolemaeus mortuus est in die tertia; et qui erant in
munitionibus, perierunt ab his, qui erant in munitionibus.
19 Et regnavit Demetrius anno centesimo sexagesimo septimo.
20 In diebus illis congregavit Ionathas eos, qui erant de Iudaea, ut
expugnarent arcem, quae est in Ierusalem; et fecerunt contra eam
machinas multas.
21 Et abierunt quidam, qui oderant gentem suam, viri iniqui ad regem et
renuntiaverunt ei quod Ionathas obsideret arcem.
22 Et audiens iratus est et statim, ut audivit, movit castra et venit ad
Ptolemaidam et scripsit Ionathae, ne obsideret arcem et ut occurreret
sibi ad colloquium in Ptolemaidam festinato.
23 Ut audivit autem Ionathas, iussit obsidere et elegit de senioribus
Israel et de sacerdotibus et dedit se periculo
24 et accepit argentum et aurum et vestem et alia xenia multa et abiit
ad regem in Ptolemaidam et invenit gratiam in conspectu eius.
25 Et interpellabant adversus eum quidam iniqui ex gente sua.
26 Et fecit ei rex, sicut fecerant ei qui ante eum fuerant, et exaltavit
eum in conspectu omnium amicorum suorum
27 et statuit ei principatum sacerdotii et, quaecumque alia habuit prius
pretiosa, et fecit eum principem primorum amicorum.
28 Et postulavit Ionathas a rege, ut immunem faceret Iudaeam et tres
toparchias et Samaritidem, et promisit ei talenta trecenta.
29 Et consensit rex et scripsit Ionathae epistulas de his omnibus hunc
modum continentes:
30 Rex Demetrius fratri Ionathae salutem et genti Iudaeorum.
31 Exemplum epistulae, quam scripsimus Lastheni parenti nostro de vobis,
scripsimus et ad vos, ut sciretis:
32 Rex Demetrius Lastheni patri salutem.
33 Genti Iudaeorum amicis nostris et conservantibus, quae iusta sunt
apud nos, decrevimus benefacere propter benignitatem ipsorum, quam erga
nos habent.
34 Statuimus ergo illis fines Iudaeae et tres regiones, Apherema et
Lydda et Ramathaim, quae additae sunt Iudaeae ex Samaritide, et omnia
confinia earum, omnibus sacrificantibus in Hierosolymis, pro regalibus,
quae ab eis prius accipiebat rex per singulos annos de fructibus terrae
et pomorum;
35 et alia, quae ad nos pertinent ex hoc tempore decimarum et tributorum
pertinentium ad nos, et salis stagna et pertinentes ad nos coronas,
omnia ipsis concedimus.
36 Et nihil horum irritum erit ex hoc et in omne tempus.
37 Nunc ergo curate facere horum exemplum, et detur Ionathae et ponatur
in monte sancto in loco celebri .
38 Et videns Demetrius rex quod siluit terra in conspectu suo, et nihil
ei resistit, dimisit totum exercitum suum, unumquemque in locum suum,
excepto peregrino exercitu, quem contraxit ab insulis gentium; et
inimici erant ei omnes exercitus patrum eius.
39 Tryphon autem erat quidam partium Alexandri prius et vidit quoniam
omnis exercitus murmurabat contra Demetrium et ivit ad Imalcue Arabem,
qui nutriebat Antiochum filium Alexandri;
40 et assidebat ei, ut traderet eum ipsi, ut regnaret loco patris sui.
Et enuntiavit ei quanta constituerat Demetrius et inimicitias exercituum
eius adversus illum; et mansit ibi diebus multis.
41 Et misit Ionathas ad Demetrium regem, ut eiceret eos, qui in arce
erant in Ierusalem et qui in praesidiis erant, quia impugnabant Israel.
42 Et misit Demetrius ad Ionathan dicens: Non haec tantum faciam
tibi et genti tuae, sed gloria illustrabo te et gentem tuam, cum fuerit
opportunum;
43 nunc ergo recte feceris, si miseris in auxilium mihi viros, quia
discessit omnis exercitus meus .
44 Et misit ei Ionathas tria milia virorum fortium Antiochiam, et
venerunt ad regem, et delectatus est rex in adventu eorum.
45 Et convenerunt, qui erant de civitate, centum viginti milia virorum,
et volebant interficere regem;
46 et fugit rex in aulam, et occupaverunt, qui erant de civitate,
itinera civitatis et coeperunt pugnare.
47 Et vocavit rex Iudaeos in auxilium, et convenerunt omnes simul ad eum
et dispersi sunt per civitatem; et occiderunt in illa die centum milia
hominum.
48 Et succenderunt civitatem et ceperunt spolia multa in die illa et
liberaverunt regem.
49 Et viderunt, qui erant de civitate, quod obtinuissent Iudaei
civitatem, sicut volebant, et infirmati sunt mente sua et clamaverunt ad
regem cum precibus dicentes:
50 Da nobis dextras, et cessent Iudaei oppugnare nos et civitatem
.
51 Et proiecerunt arma sua et fecerunt pacem; et glorificati sunt Iudaei
in conspectu regis et in conspectu omnium, qui erant in regno eius, et
nominati sunt in regno et regressi sunt in Ierusalem habentes spolia
multa.
52 Et sedit Demetrius rex in sede regni sui, et siluit terra in
conspectu eius.
53 Et mentitus est omnia, quaecumque dixit, et abalienavit se a Ionatha
et non retribuit ei secundum beneficia, quae sibi tribuerat, et vexabat
eum valde.
54 Post haec autem reversus est Tryphon, et Antiochus cum eo puer
adulescentior; et regnavit et imposuit sibi diadema.
55 Et congregati sunt ad eum omnes exercitus, quos disperserat
Demetrius, et pugnaverunt contra eum, et fugit et terga vertit.
56 Et accepit Tryphon bestias et obtinuit Antiochiam.
57 Et scripsit Antiochus adulescentior Ionathae dicens: Constituo
tibi summum sacerdotium et constituo te super quattuor regiones et ut
sis de amicis regis .
58 Et misit illi vasa aurea et ministerium et dedit ei potestatem
bibendi in auro et esse in purpura et habere fibulam auream.
59 Et Simonem fratrem eius constituit ducem a descensu Tyri usque ad
fines Aegypti.
60 Et exiit Ionathas et perambulabat trans flumen et in civitatibus, et
congregatus est ad eum omnis exercitus Syriae in auxilium; et venit
Ascalonem, et occurrerunt ei honorifice de civitate.
61 Et abiit inde Gazam, et concluserunt, qui erant Gazae; et obsedit eam
et succendit, quae erant in circuitu civitatis, et praedatus est ea.
62 Et rogaverunt Gazenses Ionathan, et dedit illis dexteram et accepit
filios principum eorum obsides et misit illos in Ierusalem; et
perambulavit regionem usque Damascum.
63 Et audivit Ionathas quod aderant principes Demetrii in Cades, quae
est in Galilaea, cum exercitu multo volentes eum removere a negotio;
64 et occurrit illis, fratrem autem suum Simonem reliquit in regione.
65 Et applicuit Simon ad Bethsuram et expugnabat eam diebus multis et
conclusit eos.
66 Et postulaverunt ab eo dextras accipere, et dedit illis; et eiecit
eos inde et cepit civitatem et posuit in ea praesidium.
67 Et Ionathas et castra eius applicuerunt ad aquam Gennesar et ante
lucem vigilaverunt in campo Asor.
68 Et ecce castra alienigenarum occurrebant ei in campo et tendebant ei
insidias in montibus; ipsi autem occurrerunt ex adverso.
69 Insidiae vero exsurrexerunt de locis suis et commiserunt proelium.
70 Et fugerunt, qui erant ex parte Ionathae omnes, et nemo relictus est
ex eis, nisi Matthathias filius Absalomi et Iudas filius Chalphi
princeps militiae exercitus.
71 Et scidit Ionathas vestimenta sua et posuit terram in capite suo et
oravit.
72 Et reversus est ad eos in proelium et convertit eos in fugam; et
fugerunt.
73 Et viderunt, qui fugiebant partis illius, et reversi sunt ad eum et
insequebantur cum eo usque Cades, usque ad castra ipsorum, et
applicuerunt illic.
74 Et ceciderunt de alienigenis in die illa tria milia virorum; et
reversus est Ionathas in Ierusalem.
12
1 Et
vidit Ionathas quia tem pus eum adiuvat; et elegit vi ros et misit Romam
statuere et renovare cum eis amicitiam;
2 et ad Spartiatas et ad alia loca misit epistulas secundum eadem.
3 Et abierunt Romam et intraverunt curiam et dixerunt: Ionathas
summus sacerdos et gens Iudaeorum miserunt nos renovare amicitiam et
societatem secundum pristinum.
4 Et dederunt illis epistulas ad ipsos per loca, ut deducerent eos in
terram Iudae cum pace.
5 Et hoc est exemplum epistularum, quas scripsit Ionathas Spartiatis:
6 Ionathas summus sacerdos et seniores gentis et sacerdotes et
reliquus populus Iudaeorum Spartiatis fratribus salutem.
7 Iampridem missae erant epistulae ad Oniam summum sacerdotem ab Ario,
qui regnabat apud vos, quoniam estis fratres nostri, sicut rescriptum
continet, quod subiectum est.
8 Et suscepit Onias virum, qui missus fuerat, cum honore; et accepit
epistulas, in quibus significabatur de societate et amicitia.
9 Nos igitur, cum nullo horum indigeremus, exhortationem habentes
sanctos libros, qui sunt in manibus nostris,
10 tentavimus mittere ad vos renovare fraternitatem et amicitiam, ne
forte alieni efficiamur a vobis; multa enim tempora transierunt, ex quo
misistis ad nos.
11 Nos ergo in omni tempore sine intermissione in diebus sollemnibus et
ceteris, quibus oportet, memores sumus vestri in sacrificiis, quae
offerimus, et in obsecrationibus, sicut fas est et decet meminisse
fratrum.
12 Laetamur itaque de gloria vestra.
13 Nos autem circumdederunt multae tribulationes et multa proelia; et
impugnaverunt nos reges, qui sunt in circuitu nostro.
14 Noluimus ergo vobis molesti esse et ceteris sociis et amicis nostris
in his proeliis;
15 habemus enim de caelo auxilium, quod nos adiuvat, et liberati sumus
nos ab inimicis nostris, et humiliati sunt inimici nostri.
16 Elegimus itaque Numenium Antiochi filium et Antipatrem Iasonis filium
et misimus ad Romanos renovare cum eis amicitiam et societatem
pristinam;
17 mandavimus itaque eis, ut veniant etiam ad vos et salutent vos et
reddant vobis epistulas nostras de innovatione et fraternitate nostra.
18 Et nunc bene facietis respondentes nobis ad haec .
19 Et hoc est rescriptum epistularum, quas miserunt Oniae:
20 Arius rex Spartiatarum Oniae sacerdoti magno salutem.
21 Inventum est in scriptura de Spartiatis et Iudaeis quoniam sunt
fratres et quod sunt de genere Abraham.
22 Et nunc, ex quo haec cognovimus, bene facietis scribentes nobis de
pace vestra.
23 Sed et nos rescribimus vobis. Pecora vestra et possessiones vestrae
nostrae sunt; et, quae nostra, vestra sunt. Mandamus itaque, ut
annuntient vobis secundum haec .
24 Et audivit Ionathas quoniam regressi sunt principes Demetrii cum
exercitu multo supra quam prius pugnare adversus eum.
25 Et exiit ab Ierusalem et occurrit eis in Amathitem regionem; non enim
dedit eis spatium, ut ingrederentur regionem eius.
26 Et misit speculatores in castra eorum, et reversi renuntiaverunt ei
quod ita constituunt supervenire illis nocte.
27 Cum occidisset autem sol, praecepit Ionathas suis vigilare et esse in
armis paratos ad pugnam tota nocte; et emisit custodes per circuitum
castrorum.
28 Et audierunt adversarii quod paratus est Ionathas cum suis in bellum,
et timuerunt et formidaverunt in corde suo et accenderunt focos in
castris suis.
29 Ionathas autem et, qui cum eo erant, non cognoverunt usque mane;
videbant enim luminaria ardentia.
30 Et insecutus est eos Ionathas et non comprehendit eos; transierant
enim flumen Eleutherum.
31 Et divertit Ionathas ad Arabas, qui vocantur Zabadaei, et percussit
eos et accepit spolia eorum.
32 Et iunxit et venit Damascum et perambulabat omnem regionem illam.
33 Simon autem exiit et venit usque ad Ascalonem et ad proxima praesidia
et declinavit in Ioppen et occupavit eam;
34 audivit enim quod vellent praesidium tradere partibus Demetrii, et
posuit ibi custodes, ut custodirent eam.
35 Et reversus est Ionathas et convocavit seniores populi et cogitavit
cum eis aedificare praesidia in Iudaea
36 et altius extollere muros Ierusalem et exaltare altitudinem magnam
inter medium arcis et civitatis, ut separaret eam a civitate, ut esset
ipsa singulariter, ut neque emant neque vendant.
37 Et convenerunt, ut aedificarent civitatem; et cecidit de muro, qui
erat super torrentem a subsolano, et reparavit eum, qui vocatur
Chaphenatha.
38 Et Simon aedificavit Adida in Sephela et munivit eam et imposuit
portas et seras.
39 Et quaesivit Tryphon regnare Asiae et imponere sibi diadema et
extendere manum in Antiochum regem.
40 Et veritus est, ne forte non permitteret eum Ionathas et ne forte
pugnaret adversus eum, et quaerebat comprehendere eum et occidere et
exsurgens abiit in Bethsan.
41 Et exivit Ionathas obviam illi cum quadraginta milibus virorum
electorum in proelium et venit Bethsan.
42 Et vidit Tryphon quia venit cum exercitu multo et extendere in eum
manus timuit
43 et excepit eum cum honore et commendavit eum omnibus amicis suis et
dedit ei munera et praecepit exercitibus suis, ut oboedirent ei sicut
sibi.
44 Et dixit Ionathae: Ut quid vexasti universum populum, cum bellum
nobis non sit?
45 Et nunc remitte eos in domos suas. Elige autem tibi viros paucos, qui
tecum sint, et veni mecum Ptolemaidam, et tradam eam tibi et reliqua
praesidia et reliquum exercitum et universos praepositos negotiis et
conversus abibo; propterea enim veni .
46 Et credidit ei et fecit, sicut dixit, et dimisit exercitum, et
abierunt in terram Iudae.
47 Retinuit autem secum tria milia virorum, ex quibus remisit in
Galilaeam duo milia; mille autem venerunt cum eo.
48 Ut autem intravit Ptolemaidam Ionathas, clauserunt portas Ptolemenses
et comprehenderunt eum; et omnes, qui cum eo intraverant, gladio
interfecerunt.
49 Et misit Tryphon exercitum et equites in Galilaeam et in campum
magnum, ut perderent omnes socios Ionathae.
50 At illi, cum cognovissent quia comprehensus est Ionathas et periit,
et omnes, qui cum eo erant, hortati sunt semetipsos et ibant conglobati
parati in proelium.
51 Et videntes hi, qui insecuti fuerant, quia pro anima res est illis,
reversi sunt;
52 illi autem venerunt omnes cum pace in terram Iudae et planxerunt
Ionathan et eos, qui cum ipso fuerant, et timuerunt valde; et luxit
Israel luctu magno.
53 Et quaesierunt omnes gentes, quae erant in circuitu eorum, conterere
eos; dixerunt enim:
54 Non habent principem et adiuvantem; nunc ergo expugnemus illos et
tollamus de hominibus memoriam eorum .
13
1 Et
audivit Simon quod con gregavit Tryphon exercitum copiosum, ut veniret
in terram Iudae et attereret eam.
2 Videns quia in tremore populus est et in timore, ascendit Ierusalem et
congregavit populum
3 et exhortatus est eos et dixit illis: Vos scitis quanta ego et
fratres mei et domus patris mei fecimus pro legibus et pro sanctis
proelia et angustias quales vidimus.
4 Horum gratia perierunt fratres mei omnes propter Israel, et relictus
sum ego solus.
5 Et nunc non mihi contingat parcere animae meae in omni tempore
tribulationis; non enim melior sum fratribus meis.
6 Vindicabo tamen gentem meam et sancta, uxores quoque et natos vestros,
quia congregatae sunt universae gentes conterere nos inimicitiae gratia
.
7 Et accensus est spiritus populi, simul ut audivit sermones istos,
8 et responderunt voce magna dicentes: Tu es dux noster loco Iudae
et Ionathae fratris tui;
9 pugna proelium nostrum, et omnia, quaecumque dixeris nobis, faciemus
.
10 Et congregans omnes viros bellatores acceleravit consummare universos
muros Ierusalem et munivit eam in gyro.
11 Et misit Ionathan filium Absalomi et cum eo exercitum magnum in
Ioppen et, eiectis his, qui erant in ea, remansit illic in ea.
12 Et movit Tryphon a Ptolemaida cum exercitu multo, ut veniret in
terram Iudae, et Ionathas cum eo in custodia.
13 Simon autem applicuit in Adidis contra faciem campi.
14 Et ut cognovit Tryphon quia surrexit Simon loco fratris sui Ionathae
et quia commissurus esset cum eo proelium, misit ad eum legatos
15 dicens: Pro argento, quod debebat frater tuus Ionathas fisco
regis propter negotia, quae habuit, detinuimus eum;
16 et nunc mitte argenti talenta centum et duos filios eius obsides, ut
non dimissus fugiat a nobis, et remittemus eum .
17 Et cognovit Simon quia cum dolo loquuntur secum; misit tamen accipere
argentum et pueros, ne inimicitiam magnam sumeret ad populum,
18 qui dicerent: Quia non misit ei argentum et pueros, periit .
19 Et misit pueros et centum talenta. Et mentitus est et non dimisit
Ionathan;
20 et post haec venit Tryphon intrare in regionem, ut contereret eam, et
gyraverunt per viam, quae ducit Adoram. Et Simon et castra eius
ambulabant in omnem locum, quocumque ibant.
21 Qui autem in arce erant, miserunt ad Tryphonem legatos urgentes eum,
ut veniret ad eos per desertum et mitteret illis alimonias.
22 Et paravit Tryphon omnem equitatum suum, ut veniret; et in illa nocte
fuit nix multa valde, et non venit propter nivem et discessit et abiit
in Galaaditim.
23 Et cum appropinquasset Bascaman, occidit Ionathan, et sepultus est
illic;
24 et convertit Tryphon et abiit in terram suam.
25 Et misit Simon et accepit ossa Ionathae fratris sui et sepelivit eum
in Modin civitate patrum eius.
26 Et planxerunt eum omnis Israel planctu magno et luxerunt eum dies
multos.
27 Et aedificavit Simon super sepulcrum patris sui et fratrum suorum et
exaltavit illud visu, lapide polito retro et ante;
28 et statuit septem pyramidas, unam contra unam, patri et matri et
quattuor fratribus.
29 Et his fecit machinamenta circumponens columnas magnas et super
columnas arma ad memoriam aeternam et iuxta arma naves sculptas, quae
viderentur ab omnibus navigantibus mare.
30 Hoc est sepulcrum, quod fecit in Modin, usque in hunc diem.
31 Tryphon autem iter faciebat dolo cum Antiocho rege adulescentiore et
occidit eum
32 et regnavit loco eius et imposuit sibi diadema Asiae et fecit plagam
magnam in terra.
33 Et aedificavit Simon praesidia Iudaeae muniens ea turribus excelsis
et muris magnis et portis et seris; et posuit alimenta in munitionibus.
34 Et elegit Simon viros et misit ad Demetrium regem, ut faceret
remissionem regioni, quia actus omnes Tryphonis fuerant rapinae.
35 Et Demetrius rex ad verba ista respondit ei et scripsit epistulam
talem:
36 Rex Demetrius Simoni summo sacerdoti et amico regum et senioribus
et genti Iudaeorum salutem.
37 Coronam auream et baen, quam misistis, suscepimus; et parati sumus
facere vobiscum pacem magnam et scribere praepositis regis remittere
vobis, quae indulsimus.
38 Quaecumque enim constituimus vobis, constant; munitiones, quas
aedificastis, vobis sint.
39 Remittimus quoque ignorantias et peccata usque in hodiernum diem et
coronam, quam debebatis; et, si quid aliud erat tributarium in
Ierusalem, iam non sit tributarium.
40 Et, si qui ex vobis apti sunt conscribi inter nostros, conscribantur,
et sit inter nos pax .
41 Anno centesimo septuagesimo ablatum est iugum gentium ab Israel.
42 Et coepit populus Israel scribere in conscriptionibus et
commutationibus: Anno primo sub Simone summo sacerdote magno duce et
principe Iudaeorum .
43 In diebus illis applicuit Simon ad Gazaram et circumdedit eam castris
et fecit machinam et applicuit ad civitatem et percussit turrim unam et
comprehendit.
44 Et eruperant, qui erant intra machinam, in civitatem; et factus est
motus magnus in civitate.
45 Et ascenderunt, qui erant in civitate, cum uxoribus et filiis supra
murum, scissis tunicis suis, et clamaverunt voce magna postulantes a
Simone dextras sibi dari
46 et dixerunt: Non nobis reddas secundum malitias nostras sed
secundum misericordiam tuam .
47 Et consensit illis Simon et non debellavit eos; eiecit tamen eos de
civitate et mundavit aedes, in quibus fuerant simulacra, et tunc
intravit in eam canens et benedicens.
48 Et, eiecta ab ea omni immunditia, collocavit in ea viros, qui legem
facerent, et munivit eam et aedificavit sibi habitationem.
49 Qui autem erant in arce Ierusalem, prohibebantur egredi et ingredi
regionem et emere ac vendere; et esurierunt valde, et multi ex eis fame
perierunt.
50 Et clamaverunt ad Simonem, ut dextras acciperent, et dedit illis et
eiecit eos inde et mundavit arcem a contaminationibus.
51 Et intraverunt in eam tertia et vicesima die secundi mensis, anno
centesimo septuagesimo primo, cum laude et ramis palmarum et cinyris et
cymbalis et nablis et hymnis et canticis, quia contritus est inimicus
magnus ex Israel.
52 Et constituit, ut omnibus annis agerentur dies hi cum laetitia.
53 Et munivit montem templi, qui erat secus arcem, et habitavit ibi ipse
et qui cum eo erant.
54 Et vidit Simon Ioannem filium suum quod vir esset et posuit eum ducem
virtutum universarum; et habitavit in Gazaris.
14
1 Anno
centesimo septuagesi mo secundo congregavit rex Demetrius exercitum suum
et abiit in Mediam ad contrahenda sibi auxilia, ut expugnaret Tryphonem.
2 Et audivit Arsaces rex Persidis et Mediae, quia intravit Demetrius
confines suos, et misit unum de principibus suis, ut comprehenderet eum
vivum.
3 Et abiit et percussit castra Demetrii et comprehendit eum et duxit eum
ad Arsacem et posuit eum in custodiam.
4 Et siluit terra Iudae omnibus diebus Simonis;
et quaesivit bona genti suae,
et placuit illis potestas eius,
et gloria eius omnibus diebus.
5 Et cum omni gloria sua
accepit Ioppen in portum
et fecit introitum insulis maris.
6 Et dilatavit fines gentis suae
et obtinuit regionem.
7 Et congregavit captivitatem multam et dominatus est Gazarae et
Bethsurae et arci;
et abstulit immunditias ex ea,
et non erat qui resisteret ei.
8 Et unusquisque colebat terram suam cum pace;
et terra dabat fructus suos,
et ligna camporum fructum suum. 9 Seniores in plateis sedebant,
omnes de bonis communiter tractabant,
et iuvenes induebant se gloriam
et stolas belli.
10 Et civitatibus tribuebat alimonias et constituebat eas, ut essent
vasa munitionis,
quoadusque nominatum est nomen gloriae eius
usque ad extremum terrae.
11 Fecit pacem super terram,
et laetatus est Israel laetitia magna.
12 Et sedit unusquisque sub vite sua
et sub ficulnea sua,
et non erat qui eos terreret.
13 Defecit impugnans eos super terram;
reges contriti sunt in diebus illis.
14 Et confirmavit omnes humiles populi sui
et legem exquisivit et abstulit omnem iniquum et malum.
15 Sancta glorificavit
et multiplicavit vasa sanctorum.
16 Et auditum est Romae quia defunctus esset Ionathas, et usque in
Spartiatas, et contristati sunt valde.
17 Ut audierunt autem quod Simon frater eius factus esset summus
sacerdos loco eius, et ipse obtineret regionem et civitates in ea,
18 scripserunt ad eum in tabulis aereis, ut renovarent cum eo amicitias
et societatem, quam fecerant cum Iuda et cum Ionatha fratribus eius;
19 et lectae sunt in conspectu ecclesiae in Ierusalem. Et hoc exemplum
epistularum, quas Spartiatae miserunt:
20 Spartianorum principes et civitas Simoni sacerdoti magno et
senioribus et sacerdotibus et reliquo populo Iudaeorum fratribus
salutem.
21 Legati, qui missi sunt ad populum nostrum, nuntiaverunt nobis de
vestra gloria et honore, et gavisi sumus in introitu eorum
22 et scripsimus, quae ab eis erant dicta in conciliis populi sic:
Numenius Antiochi et Antipater Iasonis filius, legati Iudaeorum,
venerunt ad nos renovantes nobiscum amicitiam.
23 Et placuit populo excipere viros gloriose et ponere exemplum sermonum
eorum in segregatis populi libris, ut sit ad memoriam populo
Spartiatarum. Exemplum autem horum scripsimus Simoni magno sacerdoti
.
24 Post haec autem misit Simon Numenium Romam habentem clipeum aureum
magnum pondo minarum mille ad statuendam cum eis societatem.
25 Cum autem audisset populus sermones istos, dixerunt: Quam
gratiarum actionem reddemus Simoni et filiis eius?
26 Invaluit enim ipse et fratres eius et domus patris eius et expugnavit
inimicos Israel ab eis; et statuerunt ei libertatem . Et
descripserunt in tabulis aereis et posuerunt in titulis in monte Sion.
27 Et hoc est exemplum scripturae: Octava decima die Elul, anno
centesimo septuagesimo secundo, anno tertio sub Simone sacerdote magno,
in Asaramel,
28 in conventu magno sacerdotum et populi et principum gentis et
seniorum regionis nota facta sunt nobis haec:
29 Quoniam frequenter facta sunt proelia in regione, Simon autem filius
Matthathiae, filius ex filiis Ioarib, et fratres eius dederunt se
periculo et restiterunt adversariis gentis suae, ut starent sancta
ipsorum et lex; et gloria magna glorificaverunt gentem suam.
30 Et congregavit Ionathas gentem suam et factus est illis sacerdos
magnus et appositus est ad populum suum.
31 Et voluerunt inimici eorum calcare et atterere regionem ipsorum et
extendere manus in sancta eorum.
32 Tunc restitit Simon et pugnavit pro gente sua et erogavit pecunias
multas et armavit viros virtutis gentis suae et dedit illis stipendia.
33 Et munivit civitates Iudaeae et Bethsuram, quae erat in finibus
Iudaeae, ubi erant arma hostium antea, et posuit illic praesidium viros
Iudaeos;
34 et Ioppen munivit, quae erat ad mare, et Gazaram, quae est in finibus
Azoti, in qua hostes antea habitabant, et collocavit illic Iudaeos et,
quaecumque apta erant ad correptionem eorum, posuit in eis.
35 Et vidit populus fidem Simonis et gloriam, quam cogitabat facere
genti suae; et posuerunt eum ducem suum et principem sacerdotum, eo quod
ipse fecerat haec omnia et iustitiam et fidem, quam conservavit genti
suae, et exquisivit omni modo exaltare populum suum.
36 Et in diebus eius prosperatum est in manibus eius, ut tollerentur
gentes de regione ipsorum et, qui in civitate David erant in Ierusalem,
qui fecerant sibi arcem, de qua procedebant et contaminabant omnia, quae
in circuitu sanctorum sunt, et inferebant plagam magnam castitati;
37 et collocavit in ea viros Iudaeos et munivit eam ad tutamentum
regionis et civitatis et exaltavit muros Ierusalem.
38 Et rex Demetrius statuit illi summum sacerdotium secundum haec
39 et fecit eum amicum suum et glorificavit eum gloria magna.
40 Audivit enim quod appellati sunt Iudaei a Romanis amici et socii et
fratres, et quia susceperunt legatos Simonis gloriose;
41 et quia Iudaei et sacerdotes consenserunt eum esse ducem suum et
summum sacerdotem in aeternum, donec surgat propheta fidelis,
42 et ut sit super eos dux, et ut cura esset illi pro sanctis, ut
constitueret per eum super opera eorum et super regionem et super arma
et super praesidia;
43 et cura sit illi de sanctis, et ut audiatur ab omnibus; et scribantur
in nomine eius omnes conscriptiones in regione, et ut operiatur purpura
et aurum portet;
44 et ne liceat ulli ex populo et ex sacerdotibus irritum facere aliquid
horum et contradicere his, quae ab eo dicuntur, aut convocare conventum
in regione sine ipso et vestiri purpura et uti fibula aurea;
45 qui autem fecerit extra haec aut irritum fecerit aliquid horum, reus
erit.
46 Et complacuit omni populo statuere Simoni facere secundum verba ista.
47 Et suscepit Simon et placuit ei, ut summo sacerdotio fungeretur et
esset dux et princeps gentis Iudaeorum et sacerdotum et praeesset
omnibus .
48 Et scripturam istam dixerunt ponere in tabulis aereis et ponere eas
in peribolo sanctorum in loco celebri;
49 exemplum autem eorum ponere in aerario, ut habeat Simon et filii
eius.
15
1 Et
misit rex Antiochus filius Demetrii epistulas ab insulis maris Simoni
sacerdoti et principi gentis Iudaeorum et universae genti,
2 et erant continentes hunc modum: Rex Antiochus Simoni sacerdoti
magno et gentis principi et genti Iudaeorum salutem.
3 Quoniam quidam pestilentes obtinuerunt regnum patrum nostrorum, volo
autem vindicare regnum, ut restituam illud, sicut erat antea,
delectumque feci multitudinis exercitus et feci naves bellicas;
4 volo autem procedere per regionem, ut ulciscar in eos, qui corruperunt
regionem nostram et qui desolaverunt civitates multas in regno meo.
5 Nunc ergo statuo tibi omnes oblationes, quas remiserunt tibi ante me
reges, et quaecumque alia dona remiserunt tibi.
6 Et permisi tibi facere monetam propriam numisma regioni tuae;
7 Ierusalem autem et sancta esse libera, et omnia arma, quae fabricatus
es, et praesidia, quae construxisti, quae tenes, maneant tibi;
8 et omne debitum regis, et quae futura sunt regi ex hoc et in totum
tempus, remittantur tibi.
9 Cum autem obtinuerimus regnum nostrum, glorificabimus te et gentem
tuam et templum gloria magna, ita ut manifestetur gloria vestra in
universa terra .
10 Anno centesimo septuagesimo quarto exiit Antiochus in terram patrum
suorum, et convenerunt ad eum omnes exercitus, ita ut pauci relicti
essent cum Tryphone.
11 Et insecutus est eum Antiochus rex, et venit Doram fugiens, quae est
ad mare;
12 sciebat enim quod congregata sunt mala in eum, et reliquit eum
exercitus.
13 Et applicuit Antiochus ad Doram cum centum viginti milibus virorum
belligeratorum et octo milibus equitum
14 et circuivit civitatem, et naves a mari accesserunt; et vexabat
civitatem a terra et mari et neminem sinebat ingredi vel egredi.
15 Venit autem Numenius et, qui cum eo fuerant, ab urbe Roma habentes
epistulas regibus et regionibus scriptas, in quibus continebantur haec:
16 Lucius consul Romanorum Ptolemaeo regi salutem.
17 Legati Iudaeorum venerunt ad nos amici nostri et socii renovantes
pristinam amicitiam et societatem, missi a Simone principe sacerdotum et
populo Iudaeorum.
18 Attulerunt autem et clipeum aureum minarum mille.
19 Placuit itaque nobis scribere regibus et regionibus, ut non exquirant
illis mala neque impugnent eos et civitates eorum et regionem eorum et
ut non ferant auxilium pugnantibus adversus eos.
20 Visum autem est nobis accipere ab eis clipeum.
21 Si qui ergo pestilentes refugerunt de regione ipsorum ad vos, tradite
eos Simoni principi sacerdotum, ut vindicet in eos secundum legem suam
.
22 Haec eadem scripsit Demetrio regi et Attalo et Ariarathae et Arsacae
23 et in omnes regiones et Sampsacae et Spartiatis et in Delum et in
Myndum et in Sicyonem et in Carida et in Samum et in Pamphyliam et in
Lyciam et in Alicarnassum et in Rhodum et in Phaselidam et in Cho et in
Siden et in Aradon et in Gortynam et Cnidum et Cyprum et Cyrenen.
24 Exemplum autem eorum scripserunt Simoni principi sacerdotum et populo
Iudaeorum.
25 Antiochus autem rex applicuit castra in Doram in secunda die admovens
ei semper manus et machinas faciens et conclusit Tryphonem, ne exiret
aut introiret.
26 Et misit ad eum Simon duo milia virorum electorum in auxilium et
argentum et aurum et vasa copiosa.
27 Et noluit ea accipere, sed rupit omnia, quae pactus est cum eo antea,
et alienavit se ab eo.
28 Et misit ad eum Athenobium unum de amicis suis, ut tractaret cum ipso
dicens: Vos tenetis Ioppen et Gazaram et arcem, quae est in
Ierusalem, civitates regni mei;
29 fines earum desolastis et fecistis plagam magnam in terra et dominati
estis per loca multa in regno meo.
30 Nunc ergo tradite civitates, quas occupastis, et tributa locorum, in
quibus dominati estis extra fines Iudaeae;
31 sin autem, date pro illis quingenta talenta argenti, et exterminii,
quod exterminastis, et tributorum civitatum alia talenta quingenta; sin
autem, veniemus et expugnabimus vos.
32 Et venit Athenobius amicus regis in Ierusalem et vidit gloriam
Simonis et claritatem in auro et argento et apparatum copiosum et
obstupuit et rettulit ei verba regis.
33 Et respondit ei Simon et dixit ei: Neque alienam terram sumpsimus
neque aliena detinemus sed hereditatem patrum nostrorum, quae iniuste ab
inimicis nostris aliquo tempore possessa est.
34 Nos vero tempus habentes vindicamus hereditatem patrum nostrorum;
35 nam de Ioppe et Gazara, quae expostulas, ipsae faciebant in populo
plagam magnam et in regione nostra: horum damus talenta centum . Et
non respondit ei verbum.
36 Reversus autem cum ira ad regem renuntiavit ei verba ista et gloriam
Simonis et universa, quae vidit; et iratus est rex ira magna.
37 Tryphon autem ascendit in navem et fugit in Orthosiam.
38 Et constituit rex Cendebaeum ducem maritimum et exercitum peditum et
equitum dedit illi;
39 et mandavit illi movere castra contra faciem Iudaeae et mandavit ei
aedificare Cedron et obstruere portas civitatis et ut debellaret
populum. Rex autem persequebatur Tryphonem.
40 Et pervenit Cendebaeus Iamniam et coepit irritare plebem et
conculcare Iudaeam et captivare populum et interficere.
41 Et aedificavit Cedron et collocavit illic equites et exercitum, ut
egressi perambularent vias Iudaeae, sicut constituit ei rex.
16
1 Et
ascendit Ioannes de Ga zaris et nuntiavit Simoni pa tri suo, quae fecit
Cendebaeus.
2 Et vocavit Simon duos filios seniores, Iudam et Ioannem, et ait illis:
Ego et fratres mei et domus patris mei expugnavimus hostes Israel ab
adulescentia usque in hunc diem, et prosperatum est in manibus nostris
liberare Israel saepius.
3 Nunc autem senui, vos autem in misericordia sufficientes estis in
annis; estote loco meo et fratris mei et egressi pugnate pro gente
nostra; auxilium vero de caelo vobiscum sit .
4 Et elegit de regione viginti milia virorum belligeratorum et equites;
et profecti sunt ad Cendebaeum et dormierunt in Modin
5 et surrexerunt mane et abierunt in campum. Et ecce exercitus copiosus
in obviam illis peditum et equitum, et fluvius torrens erat inter medium
ipsorum.
6 Et admovit castra contra faciem eorum ipse et populus eius et vidit
populum trepidantem ad transfretandum torrentem; et transfretavit
primus, et viderunt eum viri et transierunt post eum.
7 Et divisit populum, et equites in medio peditum; erat autem equitatus
adversariorum copiosus nimis.
8 Et exclamaverunt tubis, et in fugam conversus est Cendebaeus et castra
eius, et ceciderunt ex eis multi vulnerati; residui autem in munitionem
fugerunt.
9 Tunc vulneratus est Iudas frater Ioannis; Ioannes autem insecutus est
eos, donec venit Cedron, quam aedificavit.
10 Et fugerunt usque ad turres, quae erant in agris Azoti, et succendit
eas igni; et ceciderunt ex illis duo milia virorum. Et reversus est in
Iudaeam in pace.
11 Et Ptolemaeus filius Abubi constitutus erat dux in campo Iericho et
habebat argentum et aurum multum;
12 erat enim gener summi sacerdotis.
13 Et exaltatum est cor eius, et volebat obtinere regionem et cogitabat
dolum adversus Simonem et filios eius, ut tolleret eos.
14 Simon autem perambulans civitates, quae erant in regione, et
sollicitudinem gerens earum descendit in Iericho ipse et Matthathias et
Iudas filii eius, anno centesimo septuagesimo septimo, mense undecimo,
hic est mensis Sabath.
15 Et suscepit eos filius Abubi in munitiunculam, quae vocatur Doc, cum
dolo, quam aedificavit; et fecit eis convivium magnum et abscondit illic
viros.
16 Et, cum inebriatus esset Simon et filii eius, surrexit Ptolemaeus cum
suis et sumpserunt arma sua et intraverunt in convivium et occiderunt
eum et duos filios eius et quosdam pueros eius.
17 Et fecit deceptionem magnam et reddidit mala pro bonis.
18 Et scripsit haec Ptolemaeus et misit regi, ut mitteret ei exercitum
in auxilium et traderet ei civitates et regionem.
19 Et misit alios in Gazaram tollere Ioannem; et tribunis misit
epistulas, ut venirent ad se, et daret eis argentum et aurum et dona.
20 Et alios misit occupare Ierusalem et montem templi.
21 Et praecurrens quidam nuntiavit Ioanni in Gazara quia periit pater
eius et fratres eius et quia: Misit te quoque interfici .
22 Ut audivit autem, vehementer expavit et comprehendit viros, qui
venerant perdere eum, et occidit eos; cognovit enim quia quaerebant eum
perdere.
23 Et cetera sermonum Ioannis et bellorum eius et bonarum virtutum,
quibus fortiter gessit, et aedificii murorum, quos exstruxit, et rerum
gestarum eius,
24 ecce haec scripta sunt in libro dierum sacerdotii eius, ex quo factus
est princeps sacerdotum post patrem suum.
|